Boris Godoenov van Moessorgski

Synopsis

Proloog

Het Russische volk wordt opgeroepen Boris Godoenov te smeken aan de macht te blijven en de troon te aanvaarden. Een dag van nationale viering breekt aan. Boris Godoenov heeft ervoor gekozen aan de macht te blijven om de stabiliteit van het land te waarborgen. Het volk prijst zijn tsaar en viert feest.

Eerste bedrijf: het leven van gewone mensen

De oude Pimen schrijft een geschiedenis van Rusland. Hij krijgt bezoek van Grigori, een jonge man die hem toevertrouwt dat hij wordt geplaagd door nachtmerries. Pimen vertelt hem over heersers uit vervlogen tijden. Hij vertelt onder meer over de moord op tsarevitsj Dimitri – een gebeurtenis die de weg vrijmaakte voor de opkomst van Boris Godoenov.

Geschokt maar opgewonden verlaat Grigori Pimen en raakt in gesprek met twee zwervende dronkaards, Varlaam en Missail, die de waardin om meer drank vragen. Zij waarschuwt Grigori dat de autoriteiten een voortvluchtige zoeken en dat de politie steeds wreder wordt. Op dat moment arriveren agenten op patrouille. Wanneer hun verdenking op Grigori valt, weet hij ternauwernood te ontsnappen.

Tweede bedrijf: de geregeerden en de regeerders

Ksenia rouwt intens om de dood van haar verloofde. Haar jongere broer Feodor probeert haar tevergeefs te troosten. Een bezoek van tsaar Boris brengt haar afleiding. Boris is getroebleerd – overal om hem heen ziet hij verderf, verraad en beschuldigingen. Dan arriveert vorst Sjoejski met slecht nieuws: een man die beweert tsarevitsj Dimitri te zijn, maakt aanspraak op de troon. De naam van Dimitri alleen al stort Boris in een diepe mentale crisis.

Derde bedrijf: Intermezzo

Marina Mniszek, een trotse en ambitieuze edelvrouw, droomt ervan over Rusland te regeren. De intrigant Rangoni heeft een plan: Marina moet een liefdesverbond aangaan met de troonpretendent – de Valse Dimitri – en samen zullen zij de Russische troon grijpen. Marina kan Rangoni’s overredingskracht niet weerstaan en stemt toe om het spel mee te spelen. Omringd door bondgenoten en adviseurs viert zij de naderende ondergang van Boris — en haar eigen machtsovername. De troonpretendent wordt echter overmand door liefde voor Marina. Zij betekent meer voor hem dan de troon.

Vierde bedrijf: de Tijd der Troebelen

Onder Boris’ heerschappij leeft het volk allerminst in voorspoed. Het wordt geconfronteerd met strijd, harde arbeid en ontbering. Een groep kinderen bespot de Eenvoudige Man. Dan klinkt er een groeiend koor van stemmen die om hulp en brood roepen. Hun smeekbede wordt een eis. Vorst Sjoejski meldt dat hij de tsaar onlangs heeft gezien – en dat Boris’ geestestoestand zorgwekkend is. Dan verschijnt Boris en hij begint onsamenhangend te ratelen. Sjoejski laat Pimen komen om Boris te kalmeren. Maar wanneer Pimen begint over de vermoorde tsarevitsj, raakt Boris overweldigd door mentale en fysieke kwellingen en sterft. Met Boris’ dood breekt de Tijd der Troebelen aan. De Eenvoudige Man voorziet de ramp die zal komen – en huilt om het lot van Rusland.