Ligeti centraal: van Atmosphères tot Vioolconcert

Lokale tradities en atmosferische klankwolken

Voor het Vioolconcert (1993) ging György Ligeti te rade bij volkstradities uit Oost-Azië, voor de lyrische solopartij ook bij de muziek uit zijn geboorteland. Door af te wijken van de westerse stemming schept hij een uniek klankbeeld. Atmosphères (1961) is een van de eerste werken waarin hij gebruikmaakt van micropolyfonie, waarin dicht bij elkaar bewegende melodielijnen complexe klankwolken vormen. Het is deze muziek die een zinsbegoochelende tocht door ruimte en tijd begeleidt aan het einde van Stanley Kubricks 2001: A Space Odyssey.

Concertgebouw, 16 december 2023

Radio Filharmonisch Orkest
Elena Schwarz, dirigent

Carolin Widmann, viool

Hirs - bron (opdrachtwerk NTR ZaterdagMatinee - wereldpremière)
Ligeti - Vioolconcert
Poppe - Hirn (Nederlandse première)
Langgaard/Abrahamsen - Drie stukken uit Gitanjali-hymnen (Nederlandse première)
Ligeti - Atmosphères

Poppe, Hirs, Langgaard en Ligeti

Enno Poppes orkestwerk Hirn (2021) is door zijn verschuivende klankvlakken enigszins verwant aan de ‘vroege’ Ligeti. De hersens (‘Hirn’) verbindt hij niet alleen aan nadenken en overdenken (de ‘Duitse traditie’), maar ook aan de ziel, trance en opwinding. Rozalie Hirs schrijft een nieuw werk waarin zij zich laat leiden door Ligeti’s open, creatieve mentaliteit. Hans Abrahamsen bewerkte de drie laatste delen van de Gitanjali-hymnen, een pianowerk van de Deense, laat-romantische Rued Langgaard, voor orkest. Langgaards vrijwel vergeten muziek was voor Ligeti een grote ontdekking.

Dimitri van der Werf interviewde Rozalie Hirs over haar fascinerende nieuwe compositie bron. Een citaat: "Ik heb ruim een half jaar gewerkt aan dit stuk van ongeveer twaalf minuten. Maar dan krijg je dus wel nieuwe muziek die echt iets nieuws doet." Lees het hele stuk op NewMusicNow.