'Ik denk dat het uitblijven van erkenning haar leven lang pijn heeft gedaan'
- Klassiek
- 'Ik denk dat het uitblijven van erkenning haar leven lang pijn heeft gedaan'
Ze schilderde met lef, kleur en een ontembare drang om haar eigen weg te gaan. Dora Tuynman (1927–1979) werd geboren in Frankrijk, studeerde in Amsterdam, vond artistiek onderdak in Parijs en kende enig succes in New York. Toch zou haar naam in Nederland in de vergetelheid raken. Museum Cobra in Amstelveen haalt haar nu terug het licht in – met een overzichtstentoonstelling die niet alleen haar werk toont, maar ook haar strijd.
Museumtip: Dora Tuynman in Museum Cobra
Video niet beschikbaar
"Ik denk dat het uitblijven van erkenning haar leven lang pijn heeft gedaan", zegt Suzanne Wallinga, directeur van Museum Cobra in Amstelveen, bij De Ochtend. "Ze geloofde in haar talent, ze werkte keihard, en toch bleef het grote succes uit. Dat hakt erin. Zeker als vrouw in een kunstwereld die toen nog nauwelijks ruimte bood voor vrouwelijke makers."
Van Montpellier naar Parijs
Tuynman werd geboren in het Franse Montpellier, maar groeide vanaf de jaren dertig op in Nederland. Na haar studie aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs, de latere Gerrit Rietveld Academie, vertrok ze naar Parijs. Haar schilderijen waren expressief, kleurrijk en eigenzinnig. Ze maakte landschappen en portretten, die steeds abstracter werden.
In Parijs schilderde ze zich letterlijk en figuurlijk los van de natuur. Haar werk werd in de jaren vijftig in New York geëxposeerd. Ze had talent, maar in Nederland werd ze nooit omarmd zoals haar mannelijke generatiegenoten.
Vergeten en weergevonden
De tentoonstelling in Amstelveen toont drie belangrijke fases uit haar werk: haar Parijse jaren, de periode in New York, en de laatste, meer introspectieve jaren in Amsterdam. Daar keerde ze terug naar het figuratieve. Ze schilderde opnieuw landschappen, maar vooral portretten van poppen: stille, dromerige wezens die iets onthullen over haar innerlijke wereld.
"Wat opvalt is haar ontwikkeling", zegt Wallinga. "Ze blijft experimenteren. Altijd met een zekere brutaliteit. Tuynman was geen 'kleine schilder'. Ze had visie, zeggingskracht en ze durfde, en dat zie je."
Veel van haar werken werden bewaard door vrienden en familie. Dankzij hun zorg is nu een indrukwekkend en rijk overzicht mogelijk.
Een leven dat geen slotakkoord kende
Dora Tuynman overleed in 1979 door zelfdoding. Ze was 52 jaar. "Ze schreef brieven waarin ze zei: 'nu gaat het gebeuren'. Die hoop bleef. Maar ze bleef ook worstelen, met haar mentale gezondheid, met de onzekerheid van het kunstenaarschap. Toch is het te eenvoudig om haar leven als tragisch te bestempelen. Ze bleef schilderen, reizen, creëren. Tot het einde", vertelt Wallinga.
Dora Tuynman – Parijs, New York, Amsterdam is nog t/m 15 juni te zien in Museum Cobra in Amstelveen.
De Ochtend
Een ochtendprogramma waarin toegankelijke, verrassende muziek centraal staat. Andrea van Pol, Hans Smit of Pieter van Nes houdt je daarnaast kort op de hoogte van het belangrijkste nieuws van de dag. Iedere dag van 7:00 uur tot 9:00 uur.
