Nieuw werk van Bach ontdekt: hoe zit dat?

Volgens Den Hertog waren de composities wel bekend, maar stond Bachs naam er nooit boven. "De manuscripten waren er al, maar niet in zijn handschrift", legt hij uit. "Het is een beetje zoals bij een Rembrandt: is het echt, of is het een leerling? Dan moet je heel precies onderzoek doen."

Dat gebeurde door het Bachgezelschap uit Leipzig (Bach-Archiv Leipzig), de internationale autoriteit op het gebied van Bachonderzoek. "Zij hebben jarenlang stilistisch onderzoek gedaan", vertelt Den Hertog. "Op basis daarvan kunnen ze nu zeggen: dit is Bach. Twee jeugdwerken, waarschijnlijk uit zijn Arnstadt-periode."

De stukken zijn overgeleverd in het handschrift van een leerling en kwamen uiteindelijk terecht in Brussel, waar ze in de jaren negentig in de collectie van de Koninklijke Bibliotheek werden geïdentificeerd. Dankzij het nieuwe onderzoek zijn ze nu officieel opgenomen in de Bach-catalogus. "Ze hebben een BWV-nummer gekregen", zegt Den Hertog. "Vanaf nu kunnen we dus echt zeggen: er zijn twee Bach-werken bijgekomen."

Dat juist Ton Koopman de première speelde, vindt Den Hertog passend. "Onze eigen Ton Koopman heeft die twee nieuwe werken gisteren laten horen in de Thomaskirche in Leipzig", vertelt hij. "Niet de plek waar ze zijn geschreven, maar wel dé plek waar Bach later zelf werkte. Dat maakt het bijzonder."

Bekijk de presentatie

In onderstaande video zie je de onderzoekspresentatie van het Bach-archief, en hoe Koopman de stukken speelt. Vanaf minuut 15:28 klinkt Ciacona in d-Moll en vanaf 22:44 minuut klinkt Ciacona in g-Moll.