Alles wat je wilt weten over KAOS: van mythen tot muziek
- Klassiek
- Alles wat je wilt weten over KAOS: van mythen tot muziek
In de zwartkomische Netflixserie KAOS brengt Charlie Covell Griekse mythen naar het hier en nu. De goden blijken arrogante uitzuigers en Zeus is de ergste van allemaal.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Plot
Zeus neemt het ervan op de Olympus. Hij is niet voor niets de baas der goden. En wanneer de almachtige oppergod een rimpel in zijn voorhoofd ontdekt, vreest hij dat een profetie over zijn ondergang zal uitkomen en anarchie om de hoek loert. Zijn angst is niet ongegrond...
Hoewel KAOS zich afspeelt in het soort van hier en nu (de telefoons in de serie lijken wat 'ouder'), maken de Griekse goden nog steeds de dienst uit in de wereld. En oppergod Zeus (Jeff Goldblum) laat de mensheid naar zijn pijpen dansen, in innige samenwerking met zijn vrouw Hera (Janet McTeer), de queen bee van de goden. De rimpel zorgt alleen voor paniek bij Zeus: hij wordt paranoia en onzeker.
foto: Netflix
Jeff Goldblum als oppergod Zeus in KAOS
Dat de serie dit soort existentiële thema's met veel humor behandelt, is de verdienste van Charlie Covell, de Britse bedenker van KAOS, die eerder de Netflixhit The End of the F***ing World schreef (aanrader ook). Met die serie – over een jonge 'psychopaat' die een klasgenoot wil vermoorden, maar vervolgens met haar op de vlucht slaat – liet Covell al overtuigend zien dat hij weet hoe je de worstelingen van buitenbeentjes op een zwart-komische manier kunt verbeelden en dit krijgt ook in KAOS alle ruimte.
Profetie
In KAOS ontdekken drie stervelingen een profetie waarin gesteld wordt dat zij de schijnbaar onaantastbare Zeus ten val moeten brengen.
a line appears
the order wanes
the family falls
and kaos reigns
Omdat Covell al van jongs af aan geobsedeerd is door godenverhalen wilde die voor een nieuwe serie graag aan de slag met de Griekse mythen. "Toen ik op mijn vierde de mechanische uil zag in Clash of the Titans was ik verkocht", vertelt de showrunner in The Telegraph. "Blijkbaar heb ik die videoband zo vaak bekeken dat hij het uiteindelijk begeven heeft. Later zou ik nietsvermoedende treinreizigers vaak lastigvallen met het verhaal van Perseus die Andromeda redt, iets waarvoor mijn ouders zich altijd schaamden. Ik had ook een kinderboek met Griekse mythen, het werd echt een obsessie." (bron: vprogids.nl)
Ik had ook een kinderboek met Griekse mythen, het werd echt een obsessie.
foto: Daniel Escale / Netflix
Janet McTeer als Hera
Tijdloos
Kortom, reden genoeg voor Covell om eens iets te gaan doen met die oude mythen, maar dan wel op een speelse, toegankelijke manier. Het mocht geen reeks worden waarin gepronkt werd met kennis van de mythologie en dat is gelukt. De serie geeft een zwart-komische draai aan de Griekse mythen. De almachtige goden zijn uiteindelijk net mensen. Zeus mag dan wel controle hebben over het weer, maar zodra de ouderdom (a line appears...) vat op hem lijkt te krijgen, belandt hij in een midlifecrisis.
Zeus' probleempjes contrasteren daarnaast mooi met de problemen van de gewone stervelingen – armoede, onderdrukking en uitbuiting – die uitverkoren zijn om hem omver te werpen. Het zijn aloude thema’s, die Covell moeiteloos doortrekt naar het hier en nu. Soms dringt zich daarbij de vergelijking op met de hitserie Succession: de goden symboliseren namelijk overduidelijk de rijkste één procent, mensen die nemen, maar zelden geven. Ze worden corrupt, machtsgeil en inhalig. En ook in KAOS is het gewone volk daarvan de dupe...
"De traditie van mythen wordt levend gehouden door ze opnieuw uit te vinden en te vertellen", legt de maker uit in The Telegraph. "De thema's zijn van alle tijden en hoewel details soms veranderen als we mythen herschrijven, denk ik dat ze in wezen hetzelfde blijven. Dat komt bovenal doordat mensen eigenlijk amper veranderen. Ook al zijn er duizenden jaren verstreken, we kampen nog steeds met dezelfde problemen."
De traditie van mythen wordt levend gehouden door ze opnieuw uit te vinden en te vertellen.
De muziek in KAOS
De soundtrack van KAOS combineert hedendaagse genres met klassieke muziek en weerspiegelt de duistere komische, hedendaagse kijk op oude Griekse mythen. En de soundtrack draagt echt bij aan het succes van de show. De afleveringen zitten boordevol liedjes die de toon bepalen voor het publiek.
De muziek die bij elk personage in KAOS speelt, weerspiegelt ook hun persoonlijkheid. Scènes met Dionysus bevatten eclectische muziek die populair is in de LGBTQ+-gemeenschap. Zeus neigt naar klassieke muziek uit opera's en musicals. De muziek van mensen neigt naar rock, soul en indie, behalve Orpheus, wiens muziek meer de vorm van ballads aanneemt. Zet dit naast de originele partituur van Isabella Summers (bekend van de band Florence and the Machine) et voilà: een hit in wording.
Titel | Artiest | Episode |
Money For Nothing | Dire Straits | 1 |
Hold On, I'm Coming | Sam & Dave | 1 |
Largo al factotum | uit: De barbier van Sevilla van Rossini | 1 |
Gimme Gimme | ABBA | 1 |
(Don't Fear) The Reaper (Live) | Blue Oyster Cult | 1 |
Kiss My Name | Antony and the Johnsons & ANOHI | 1 |
Future Starts Slow | The Kills | 1 |
Eurydice | Orpheus | 1 |
Darkness Song | Asaf Avidan | 1 |
A Picture of Me (Without You) | George Jones | 1 |
I know What I know | Paul Simon, General M.D. Shirinda & The Gaza Sisters | 1 |
Missing (Todd Terry Club Mix) | Everything but the Girl & Todd Terry | 2 |
Passenger | Siouxsie & the Banshees | 2 |
Disparate Youth | Santigold | 2 |
The Wizards | Jimmie Rodgers | 2 |
Dans van de Suikerfee | Pjotr Iljitsj Tsjaikovski | 2 |
The Way to Your Heart | Hal David & John Cacavas | 2 |
Tom Toms Jams | David Steinberg | 2 |
Heaven | The Brute Chorus | 2 |
Escape (The Piña Colada Song) | Rupert Holmes | 3 |
Plaintive Verse | John Ashton Thomas | 3 |
Reet Petite | Jackie Wilson | 3 |
Games People Play | Mel Torme | 3 |
Paper Doll | Brian Hyland | 3 |
Pack Up Your Troubles | Dick Haymes | 3 |
Only Time | Enya | 3 |
Sull'aria... che soave Zeffiretto | Uit: Le nozze di Figaro van Mozart | 3 |
De vier jaargetijden: Zomer | Vivaldi | 4 |
Sleeping on the Blacktop | Colter Wall | 4 |
Know the Ledge | Eric B. & Rakim | 4 |
You Don't Love Me (No, No, No) | Dawn Penn | 4 |
A Girl Like You | Edwyn Collins | 5 |
Oh What A Beautiful Morning | Oklahoma | 5 |
The Look | Metronomy | 5 |
Hunter | Anna Calvi | 5 |
La Fleurs | Minnie Riperton | 6 |
Waking Up | Elastica | 6 |
Time of the Season | The Zombies | 6 |
Over the Rainbow | Judy Garland | 6 |
Praise You | Fatboy Slim | 6 |
Keep on the Sunny Side | The Carter Family | 7 |
Peer Gynt Suite Nr.1, Op. 46 | Grieg | 7 |
Rosamunde, Furstin von Cypern, D. 797: II. Ballet | Schubert | 7 |
To Conquer Pain with Love | Mariam The Believer | 7 |
Figure It Out | Royal Blood | 7 |
I'm Alive | Beth Dito | 8 |
The Man Who Sold The World | David Bowie | 8 |
Hard Time | Seinabo Sey | 8 |
Sacrilege | Yeah Yeah Yeahs | 8 |
Aquarius/Let the Sunshine In | The 5th Dimension | 8 |
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Tip: Meer weten over soundtracks? Check dan dan onze Soundtrack Update-pagina.
Spoorboekje voor alle Griekse mythen en figuren in de serie
Of je nu daadwerkelijk Homerus' Ilias en Odyssee gelezen hebt, of Ovidius' Metamorfosen, of dat je Disney's Hercules woord voor woord kunt meepraten: voor de serie KAOS heb je dat, zoals Prometheus (Stephen Dillane) aan het begin al zegt, niet nodig...
Sommigen van jullie hebben misschien van mij gehoord. Maak je geen zorgen als je dat niet hebt gedaan.
Toch geven we kort wat uitleg...
De Goden
Zeus (Jeff Goldblum)
De koning van de goden. Overal waar je kijkt zie je het kenmerkende wapen van Zeus, de bliksemschicht. Het is o.a. in zijn kleding en beddengoed genaaid. KAOS maakt ook meer dan een paar verwijzingen naar diens ontrouw en de kinderen die Zeus bij verschillende aardse vrouwen verwekt heeft (of de vrouwen daar altijd toestemming voor gaven, daar gaat de serie niet op in, plus in de klassieke oudheid was er nog geen sprake van iets van een #MeToo-beweging).
Hera (Janet McTeer)
Hera is de koningin van de goden, de godin van de seksualiteit, vruchtbaarheid en het huwelijk, en tevens de vrouw van Zeus (en zus, waaraan de serie ons herinnert). Hera koestert wrok en zal vaak wraak nemen op de minnaars van Zeus. Vaak wordt Hera afgebeeld als jaloers en achterdochtig, maar Janet McTeer zet een volwassen Hera neer.
Leuk mythisch detail in de serie: de bijen. In Mythos vertelt Stephen Fry het verhaal van hoe de honingbij een sociaal wezen werd en hoe ze haar angel kreeg. Ter gelegenheid van Zeus' huwelijk met Hera, schreef hij een wedstrijd uit: wie het beste en meest originele bruiloftsgerecht kon bedenken, mocht hem om een gunst vragen… De winnaar was de ogenschijnlijk bescheiden bijdrage van een verlegen klein bijtje genaamd Melissa die voor haar inspanningen een wapen vroeg als bescherming tegen rovende beren (ook die houden van honing). Zeus vond dat maar zeuren, dat ze te veel vroeg. Maar een gunst is een gunst, dus schonk hij Melissa een angel die haar zou doden als ze werd gebruikt. Fijne man he? In de serie verandert Hera de vrouwen die het hart van haar Zeus gestolen hebben in bijen, die ze meeneemt naar hun huis op de Olympus en daar vrij laat.
Poseidon (Cliff Curtis)
God van de zee en aardbevingen, de broer van Zeus en tevens de broer van Hera. Poseidon is de baas over de oceanen, vaak afgebeeld in de kunst met een drietand (en in de serie heet zijn boot 'The Trident'). In KAOS zijn Hera en Poseidon geliefden, hier neemt Covell wat meer vrijheid, want dit lezen we niet in mythes terug. In de bekende verhalen is Poseidon getrouwd met zeenimf Amphitrite.
Hades en Persephone (David Thewlis en Rakie Ayola)
Hades en Persophone zijn de koning en koningin van de onderwereld. Zeus' broer Hades kreeg de opdracht om de onderwereld te leiden nadat de Olympiërs een grote strijd tegen de Titanen hadden gewonnen (Zeus kreeg de lucht, Poseidon de zee, Hades de onderwereld). Persephone werd, in de mythe, ontvoerd door Hades en misleid met een verleidelijk aanbod van een granaatappel. Dat was een sluwe zet aangezien er een regel bestond dat wie in de onderwereld voedsel tot zich nam, altijd verbonden moest blijven met het rijk. Daar stak Zeus een stokje voor (mind you: Persephone is verwekt door het vreemdgaan van Zeus met Demeter) - hij zou haar terughalen. Persephone zou dan zes maanden van het jaar in de onderwereld doorbrengen, zes maanden op aarde. Volgens de Griekse mythologie is dit het verhaal over het ontstaan van de seizoenen. In KAOS is er overigens sprake van echte liefde tussen Hades en Persephone. En de bekende mythe wordt afgeschilderd als slechte PR, verspreid door Hera. Persephone is in KAOS zelfs allergisch voor granaatappels (zo ontdek je in de seizoensfinale).
Dionysus (Nabhaan Rizwan)
Dionysus is de god van wijn, hedonisme, plezier en waanzin. De naam Dennis, de naam van het katje dat Dionysus in de serie adopteert, is afgeleid van... je raadt het al: Dionysus.
Zoals Prometheus in de serie vermeldt, was de moeder van Dionysus sterfelijk. Zij was een Thebaanse prinses genaamd Semele wiens lot behoorlijk verschrikkelijk was in de Griekse mythe. Zoals wel vaker kon Hera, de vrouw van Zeus, het niet verkroppen dat haar man weer een kind had verwekt bij een andere vrouw. Vol wraakzucht brengt Hera daarom vermomd een bezoek aan de zwangere Semele. Ze daagt haar uit de volgende keer aan Zeus te vragen of hij haar wil bezoeken zoals hij zich normaal gesproken ook toont aan de godin Hera. Semele doet dit en Zeus gaat erop in. Als de god zich in volle majesteit op zijn wagen onder bliksem en donder aan zijn geliefde toont, wordt Semele echter door zijn gloed gedood. Net op tijd weet Zeus het kind Dionysos nog te redden. Zeus neemt het ongeboren kind van de stervende Semele en naait het in zijn dij. Daar blijft Dionysos tot de tijd van zijn geboorte is gekomen.
In KAOS wordt Semele 'buiten beeld' (lees: buiten de serie) in een bij veranderd door Hera (het lot van alle menselijke minnaressen), maar spoiler: Semele wordt inderdaad verbrand door een boze Zeus in de finale van seizoen 1.
In de Griekse mythologie is Dionysus ook de echtgenoot van Ariadne – en in de laatste aflevering van KAOS wordt het duidelijk dat Dionysus zijn toekomstige sterfelijke liefde heeft opgemerkt. Misschien duikt seizoen 2 daar verder op in?
Prometheus (Stephen Dillane)
Prometheus is de verteller, een bebaarde Titaan die in boeien aan een rotswand hangt. In de oorlog tussen de Olympische goden en de Titanen kozen enkele Titanen de kant van de Olympiërs. Een van hen was Prometheus, wat letterlijk ‘hij die vooruitdenkt’ betekent. Hij voorzag dat de Olympische oppergod Zeus de strijd ging winnen. Na de strijd beloonde Zeus de Titaan door hem toestemming te geven verschillende levensvormen op de aarde te scheppen. Prometheus maakte eerst dieren en vervolgens ook rechtopstaande figuren, naar het voorbeeld van de goden. Volgens een verhaal blies Prometheus de mens hierna, zonder dit vooraf te overleggen, ook de levensadem in. Zeus was hierover not amused. Goed om te weten dat Prometheus bekend stond als een grote helper van de mensheid. Toen hij merkte dat de stervelingen veel van hun goede vlees aan de goden schonken, waardoor er nauwelijks wat voor henzelf overbleef, besloot de Titaan te hulp te schieten. Prometheus adviseerde de mens om het afval en de beenderen van de geofferde dieren te verpakken in een laag blank vet. De eetbare stukken moesten ze vervolgens verstoppen in een maag. Hierna moest Zeus een keus maken tussen een van de twee delen. De oppergod koos vanzelfsprekend voor het pakket met de lekker ogende vetlaag. Toen de god er achterkwam dat hij zichzelf zo had opgezadeld met het minst lekkere deel, ontstak hij in woede. Hij nam al het vuur op aarde weg en bracht het over naar de Olympus. Opnieuw schoot Prometheus de mensheid echter te hulp. Speciaal voor de mens sloop hij op een dag de berg van de goden op en nam een klein beetje vuur mee naar de aarde. Al snel werd het vuur onder de mensen verspreid en zag Zeus op allerlei plekken rookwolken opstijgen. En een boze Zeus, die doet gekke dingen. Dus Prometheus' lot is om elke dag zijn lever uit zijn lijf te laten pikken door een adelaar.
Medusa (Debi Mazar)
Medusa heeft een 'weelderige' haardos, namelijk: kronkelende slangen. Ze was bijzonder mooi, maar dat bracht haar vooral problemen. Toen ze op een dag aan de godin Athena (dochter van Zeus) smeekte om haar sombere en donkere woonomgeving te mogen verruilen voor een zonniger omgeving, weigerde Athena uit eigenbelang. De godin vreesde dat mensen de mooie Medusa in plaats van haar gingen vereren. Een ander verhaal legt uit dat Medusa in conflict raakte met Athena omdat ze de tempel van de godin onteerd had door er de liefde te bedrijven met de zeegod Poseidon (lees: ze werd verkracht). Als straf zou Athena het kapsel van Medusa hierna hebben veranderd in slangen. Waarbij de aanblik mensen onmiddellijk deed veranderen in steen. Later werd het de taak van de held Perseus om Medusa te vermoorden. Dit deed hij door haar hoofd af te snijden met behulp van zijn glimmende schild om te voorkomen dat hij haar recht aan moest kijken. In KAOS leeft ze nog, en werkt ze in de onderwereld.
Charon (Ramon Tikaram)
In de Griekse oudheid geloofde men dat overledenen na hun dood als schimmen voortleefden in het onderaardse dodenrijk van Hades. Om dit rijk te bereiken moest je eerst de mythische rivier de Styx oversteken. Hiervoor was de hulp van de veerman Charon nodig. Om de veerman te betalen, legden de oude Grieken vaak een munt onder de tong van de overledenen. Wie geen munt in de mond had, was gedoemd tot het eind der tijden langs de rivieroever te dwalen (Center for the Unresolved in de serie). Mensen als Eurydice en Caeneus in KAOS hebben geen geld om Charon te betalen (hun geliefden hebben de munten gestolen). De mythe van Charon komt uit zo'n oude tijd dat 'er geen herinnering aan zijn geboorte was'. Dus hoe het komt dat hij veerman is geworden, dat weten we niet. Wel weten we dat hij in de serie verliefd is op Prometheus (en andersom). En dat Charon door toedoen van Prometheus in de onderwereld komt (waarschijnlijk zonder muntje en heeft hij zich daar opgewerkt tot opzichter van 'Center for the Unresolved'). Prometheus deed dit wel met een reden: wanneer in de onderwereld een man met een herkenbaar teken hem zou komen bezoeken, moest Charon beloven deze te helpen, uit liefde voor Prometheus en om de profetie uit te laten komen (zie kopje 'Profetie').
Grappig: Charons personeel in KAOS hebben kleinere speurhondenversies van de grote driekoppige hellehond Cerberus, ze zijn zowaar schattig. En Charon laat ons in de serie kennis maken met de Scylla, een zeedier dat Orpheus' mede-onderwereldavonturier verslindt. De ouders van Charon zijn trouwens Erebus (god van de duisternis) en Nyx (godin van de nacht).
De Furiën (Natalie Klamar, Cathy Tyson en Donna Banya)
Het trio dat bekend staat als de furiën, ook wel Erinyen of wraakgodinnen genoemd heten in de oudheid Alecto (meedogenloze), Megaera (jaloerse) en Tisiphone (wraakzuchtige). Ze worden in verhalen afgebeeld als lelijke vrouwen met een toorts, gesel of speer. Ook zitten er slangen in hun haar. Verder dragen de Erinyen zwarte gewaden en een enkele keer hebben ze vleugels.
De taak van de wraakgodinnen bestaat uit het bestraffen van de ergste misdaden, bijvoorbeeld familiemoord. Ze achtervolgen misdadigers op een verschrikkelijke manier met een van hun wapens. Dit houden ze vol totdat de schuldigen boete hebben gedaan.
De Faten (Sam Buttery, Suzy Eddie Izzard en Ché)
De Faten (of Moiren) zijn drie schikgodinnen. Ze worden gezien als dochters van de godin van de nacht, Nyx. Het drietal beslist over het levenslot van goden en mensen. De zusters heten Clotho (spinster), Lachesis (toebedeelster) en Atropos (onafwendbare). Samen werken ze aan een draad die de levensduur van een persoon moet voorstellen. Zo spint Clotho de draad, meet Lachesis de lengte en kiest Atropos het moment waarop de draad wordt afgebroken en de mens sterft. In de mythologie spelen de schikgodinnen slechts een kleine rol. In KAOS zijn de Faten de drie profetiemakers, die profetieën schrijven en verklaren dat 'weten ons hele ding is'. Ze hanteren niet voor niets de schaar van het lot. Maar: een profetie komt alleen uit, als je er zelf naar handelt/in gelooft.
Polyphemos (Joe McGann)
Polyphemos is één van de bekendste cyclopen (reuzen die afstammen van Ouranos en Gaea). De reus werd beroemd door het contact dat hij had met Odysseus, de koning van Ithaca. In KAOS komt hij voor in de vorm van een barbezitter van The Cave (knipoog naar de grot) met een ooglapje genaamd Poly. Polyphemos is de zoon van Poseidon en de Nereide Thoosa, en is vooral bekend van zijn grote rol in de Odyssee. Odysseus komt Polyphemos tijdens een reis tegen en wordt samen met zijn bemanning opgesloten in de grot van de cycloop. Iedere dag eet Polyphemus één van de mannen op. Odysseus - die de reus wijsgemaakt heeft dat hij 'Niemand' heet - verzint dan een list om te ontkomen aan de vraatzuchtige Polyphemus. Hij voert de reus dronken en steekt vervolgens zijn oog uit. Omdat de reus hen nu niet meer kan zien weten de mannen te ontkomen. Als de schapen van Polyphemus de grot verlaten gaan de mannen van Odysseus onder de schapen hangen zodat de reus hen niet voelt. Wanneer de schapen mét de mannen van Odysseus de grot hebben verlaten beseft de cycloop dat hij is beetgenomen. Woest schreeuwt Polyphemos: 'Niemand heeft mijn oog uitgestoken en is ontsnapt!' Odysseus maakt echter een fout als hij zijn schip bereikt. Hij roept de reus vanaf het wegvarende schip en noemt zijn echte naam. Polyphemos bidt hierop tot zijn vader Poseidon, de god van de zee, en vraagt hem Odysseus te straffen en zodoende bereikt Odysseus pas na tien jaar zijn land Ithaca.
De mensen
Eurydice en Orpheus (Aurora Perrineau en Killian Scott)
De mythe van Orpheus en Eurydice behoort tot de bekendste liefdesverhalen uit de geschiedenis. Het tragische verhaal is beschreven door zowel Ovidius als Vergilius. Volgens de oorspronkelijke mythe was Orpheus een koningszoon uit Thracië. Zijn moeder Calliope, de muze van de dichtkunst, schenkt hem de gave van de zangkunst. Als Orpheus zijn liederen zingt raken alle toehoorders in vervoering, zelfs de dieren. Eurydice, de mooiste nimf van de Naiaden, wordt verliefd op de beroemde zanger. Kort voordat de twee met elkaar zullen trouwen slaat het ongeluk echter toe. De herdersgod Aristaeus laat zijn oog vallen op Eurydice en besluit haar achterna te jagen en Eurydice vlucht. Ze ontkomt aan de herdersgod maar wordt onderweg door een adder in haar hiel gebeten (funfact: in de serie wordt Eurydice aangereden door een truck, met daarop een Serpent-logo). Het gif in de wond blijkt dodelijk. Eurydice sterft. Haar ziel daalt af naar het dodenrijk. Een ontroostbare Orpheus blijft achter.
Een leven zonder Eurydice (Riddy in de serie) is voor de zanger ondenkbaar en Orpheus bedenkt een plan. Hij zal zelf afreizen naar het dodenrijk om Hades, de god van de schimmenwereld te smeken zijn geliefde vrij te laten. Via Taenarum, een schiereiland waar zich volgens de oude Grieken de toegang tot de onderwereld bevond, daalt de rouwende zanger vastbesloten af naar het rijk der doden. Met zijn muziek weet hij langs de driekoppige hellehond Cerberus, bewaker van het dodenrijk, te komen. En ook de veerman Charon weet hij met zijn gezang tot medewerking te bewegen. Eenmaal aan de overzijde van de Styx gaat Orpheus op zoek naar Hades en sluit een deal met hem. Tijdens de tocht naar boven moet Eurydice achter haar man blijven lopen en beiden mogen onderweg niet een keer achterom kijken. Doen ze dit toch, dan zal Eurydice voor eeuwig in het dodenrijk achterblijven. Als ze bijna de bovenwereld bereikt hebben houdt Orpheus het niet meer vol en kijkt om en dus raakt hij opnieuw zijn geliefde kwijt. De serie geeft Eurydice meer keuzevrijheid. Waar ze in de mythe een passieve ziel is die voor altijd verloren is gegaan, krijgt ze in de serie keuzevrijheid in de onderwereld en mag ze terugkeren naar de aarde (dankzij Persephone, die wie weet vanwege haar eigen origin story helpt - zie kopje 'Hades en Persephone' een stukje terug - of gewoon de profetie wil zien uitkomen). En Taenarum is in de serie gewoon een vuilnisbak (zo'n gewone plek, dat niemand het verwacht)...
Caeneus (Misia Butler)
In KAOS is Caeneus een transman die zijn huis moest verlaten bij de Amazones en vervolgens door hen werd vermoord. Een vreselijk TERF*-gedreven verhaal over haat (Misia Butler is zelf ook transgender en vond het een grote eer om de rol van Caeneus - de eerste transman - te vertolken). In de mythe is Caeneus ook een transman, maar hij komt niet van de Amazones. Caeneus heette eerst Caenis en was een nimf. Nadat Caenis door Poseidon verkracht wordt, mag ze van de zeegod een wens doen. Hierop wenst ze een onkwetsbare man te zijn, zodat ze niet meer misbruikt kan worden.
Metamorfosen van Ovidius, boek 12 | Vertaling |
"magnum" Caenis ait "facit haec iniuria votum, tale pati iam posse nihil; da, femina ne sim: omnia praestiteris." | "Deze aanranding", zei Caenis,"levert een grote wens op, iets dergelijks niet meer mee te kunnen maken: maak dat ik geen vrouw ben: daarmee heb je alles ingelost". |
Aldus geschiedt, waarbij Caenis ook de naam 'Caeneus' krijgt. Overigens laat Covell wel doorschemeren aan Netflix dat het personage Caeneus in de mythen meer macho is dan in de serie...
*Trans-exclusionary radical feminist
In versions of the myth, he becomes a very macho, violent warrior. Our Caeneus is the opposite of that. He is a warrior in a much gentler, much more self-sacrificing way.
Ariadne en Theseus (Leila Farzad en Daniel Lawrence Taylor)
Ariadne is de dochter van koning Minos van Kreta en koningin Pasiphaë. Negen jaar lang moeten de Atheners zeven jongemannen en zeven maagden naar Minos brengen. Daar zullen ze vervolgens gevoerd worden aan het monster Minotaurus, een wezen met de kop en staart van een stier en het lichaam van een man - en tevens de halfbroer van Ariadne, die gevangen gehouden wordt in een groot labyrint. De inwoners bepalen ieder jaar welke jongemannen en maagden naar Minos moeten om naar het monster gebracht te worden. De Atheense koningszoon Theseus wordt niet gekozen, maar kiest ervoor zich vrijwillig bij het gezelschap te voegen om af te rekenen met het monster. Aangekomen op Kreta ontmoet Theseus prinses Ariadne, die op slag verliefd op de Atheense held wordt. Ze geeft hem een bolletje wol die hij aan de ingang van het labyrint moet vastbinden. Al lopend door de gangen kan hij de wol afbinden zodat hij daarna de weg weer terug kan vinden, als hij het monster verslagen heeft. Daarnaast geeft Ariadne Theseus een speciaal zwaard mee om de Minotaurus te verslaan - dit lukt en dankzij de wol vindt de held zijn weg weer terug naar buiten. Samen met Ariadne verlaat hij hierna Kreta en om te voorkomen dat koning Minos hen volgt verwoesten ze de schepen van de koning in de haven van Minos. Op het eiland Naxos in de Egeïsche Zee laat Theseus zijn geliefde echter achter, nadat de god Dionysus hem in een droom heeft laten weten dat hij Ariadne als vrouw wil. Hier zou seizoen 2 over kunnen gaan. Dionysus en Ariadne krijgen drie kinderen. Thoas, Oenopion en Staphylus.
In KAOS is Ariadne overigens verliefd op Theseus, maar hij is verliefd op Nax (of Astyanax), de zoon van de Trojaanse prins Hektor en zijn vrouw Andromache. En in de serie is het president Minos die de Minotaurus, zijn eigen zoon, doodt in een poging zijn eigen profetie te dwarsbomen met een dolk gekregen van Poseidon en Hera.
Minos (Stanley Townsend)
In de Griekse mythologie is Minos de koning van Kreta en een zoon van Zeus en Europa. Zijn echtgenote Pasiphaë kreeg een zoon van een door Poseidon gezonden stier. Aan het monster, met het lichaam van een mens en het hoofd van een stier, werd de naam Minotauros gegeven. Koning Minos liet de bouwmeester Daedalus, vader van Icarus, het labyrint bouwen waar de Minotauros werd opgesloten. Om zijn zoon Androgeus te wreken, die tijdens spelen in Attika werd gedood, dwong Minos de Atheners elk jaar zeven jonge mannen en zeven jonge vrouwen naar Kreta te zenden, die in het labyrint als eten voor de Minotauros werden opgesloten. De jonge held Theseus doodde de Minotauros echter. In de serie doet Minos dat zelf. Minos werd na zijn dood een van de drie rechters in de onderwereld.
In de serie heet de zoon van Minos en Pasiphaë Glaucus. Dit zou de tweelingbroer van Ariadne moeten zijn, maar toen zij klein was is zij in haar slaap op hem gedraaid en zo is hij gestikt, zo lereren wij in het begin van KAOS. Haar moeder, Pasiphaë heeft dat haar nog niet vergeven. Klopt dit? Niet helemaal. Volgens de vertelling van Euripides, een van de drie grote Griekse tragiedichters naast Sophocles en Aischylos, was Glaucus op een dag met een bal aan het spelen, toen hij plotseling verdween. Zijn ouders Minos & Pasiphaë gingen naar het Orakel van Delphi voor uitleg. Het orakel vertelde: "een prachtig schepsel is onder u geboren: degene die de ware gelijkenis vindt voor dit schepsel, zal ook het kind vinden." De koning en koningin van Kreta interpreteerden dit als verwijzing naar een pasgeboren kalf dat van wit naar rood naar zwart veranderde qua kleur. De wijze man Polyidus zag hier een overeenkomst met het rijpen van het fruit van de moerbei of braam in en dus zond Minos hem op pad om Glaucus te vinden. Tijdens zijn zoektocht naar de jongen zag Polyidus een uil, die bijen verjoeg uit de wijnkelder van Minos' paleis. In de wijnkelder trof hij een honingvat, met de dode Glaucus erin... Die overigens wel weer tot leven gewekt werd, maar dat is voor nu niet van belang.
Pasiphaë (Shila Ommi)
De First Lady van Kreta, bekend als Pas in KAOS, is in de mythe de vrouw van koning Minos. Pasiphaë is eigenlijk de moeder van de Minotaurus. In de mythe geeft Poseidon een stier cadeau aan koning Minos zodat Minos deze aan Poseidon zou offeren, maar Minos kon het niet verdragen hem te doden. Om hem ervoor te straffen had Poseidon ervoor gezorgd dat Pasiphaë smoorverliefd werd op de stier. En daaruit werd de Minotaurus geboren. Op verzoek van koning Minos maakte de architect/uitvinder/bouwkundige Daedalus een labyrint voor de sterke Minotaurus zodat deze niet zou ontsnappen. De constructie werd een doolhof met vele verwarrende motieven, gangen en kamers. Dit verhaal wordt door Covell slim aanpast voor KAOS. Check aflevering 5 maar eens.
Daedalus (Mat Fraser)
De grote uitvinder, ontwerper en architect Daedalus bedient koning Minos op zijn wenken. Toen Daedalus en zijn zoon Icarus in het labyrint werden opgesloten, liep het ontsnappingsplan van Daedalus met geconstrueerde vleugels helaas mis als Icarus te dicht bij de zon vliegt (iets met bijenwas wat smelt als het warm wordt). In de serie leven Daedalus en Icarus ook als gevangenen van Minos. Daedalus hielp Minos met de zorg voor de Minotaurus, maar maakte er ook het monster van door diens masker te maken.
Hecuba en Andromache (Gilian Cally en Amanda Douge)
De twee vrouwen die in aflevering 3 naar het paleis van president Minos worden opgeroepen, zijn Hecuba en Andromache. Ze zijn de machtigste vrouwen van de Trojanen, beiden tot slaaf gemaakt na de Trojaanse oorlog. In KAOS leven ze in dezelfde erbarmelijke omstandigheden zonder rechten als de rest van de Trojaanse vluchtelingen. Andromache is een Thebaanse prinses getrouwd met de Trojaanse prins Hector, die sterft door Achilles. Hun zoon, Astyanax, speelt in KAOS de rol van Trojaanse rebel en de minnaar van Theseus. In de mythe wordt hij als baby van de muren van Troje gegooid (in KAOS loopt hij daardoor ook mank, maar overleefd om geëxecuteerd te worden en aan de paleismuur te worden opgehangen).
Nax (Daniel Monniken)
Naast Hecuba en Andromache zijn er veel Trojanen in KAOS, die aan het bijkomen zijn van de gebeurtenissen tijdens de Trojaanse oorlog. Ze worden in de serie gebrandmerkt door de lijn op hun neus en wreed vervolgd door de Kretianen. Astyanax (Nax in de serie), een Trojaanse prins en zoon van Andromache en Hector, woont bij de Trojanen in de vluchtelingenwijk Troytown. Hij is de minnaar van Theseus en verantwoordelijk voor de letterlijke strontstapel uit aflevering 1 (gedumpt op het standbeeld van de goden). Nax is de leider van de Trojan Seven, een burgerwachtgroep die demonstreert tegen de onderdrukking door de Kretianen. Helaas worden ze publiekelijk geëxecuteerd door de president - hetzij onder lichtelijke dwang van Poseidon.
Cassandra (Billie Piper)
Cassandra is een beroemd figuur in de Griekse mythologie. Ze was de dochter van Priamus, de koning van Troje. Toen ze op een dag een bezoek bracht aan het heiligdom van Apollo viel Apollo voor haar en wilde het bed met haar delen. Cassandra deed alsof ze geïnteresseerd was in de god en en zorgde ervoor dat die haar de gave van de profetie schonk. Nadat de god haar deze gave verleend had wees Cassandra hem alsnog af. Het bed met hem delen wilde ze niet meer. Apollo was woedend maar kon haar de gave niet meer afnemen. Uit wraak zorgde Apollo ervoor dat geen mens de voorspellingen van Cassandra ooit zou geloven. Mannen, zucht... De profetische gave werd voor Cassandra zo een vloek. Ze waarschuwde bijvoorbeeld dat het paard van Troje een list was, maar geloofd werd ze nooit... Vrouwen, ze zouden toch wat vaker gehoord moeten worden!
Hippolyta en Crixus (Selina Jones en Slavko Sobin)
In KAOS wonen Ariadne en Theseus de Munis bij, een kooigevecht in Mad Max-stijl. De strijders heten Carl Crixus van Sparta (genoemd naar de gladiator uit Gallië) en Hippolyta (genoemd naar de koningin van de Amazones, en dochter van Ares, de god van de oorlog). Waarom noemen we deze twee nog even? Nou die Hippolyta is dus degene die Caeneus heeft vermoord in KAOS... Spoel maar even terug of ontdek het in aflevering 4!
Monsters, de Meander en meer...
Scylla 🐉
Het wezen Scylla leeft in de Styx in de serie. In de mythologie bevatte de Styx geen monsters, het was de rivier van een onbreekbare eed (voor de goden). De onderwereld van Hades werd namelijk omgeven door een reeks rivieren: de Acheron (rivier van pijn), de Cocytus (rivier van klacht), de Phlegethon (rivier van vuur), de Styx (rivier van een onbreekbare eed, waarbij de goden zweren), en de Lethe (rivier van vergetelheid). Als je eenmaal over de rivieren bent, kom je bij een stalen poort, bewaakt door de Cerberus en deze vormt de ingang tot de onderwereld. Weet je dat ook weer. Terug naar Scylla.
Scylla was een van de Phorceïden, kinderen van Griekse zeegod Phorcys en zeemonster Ceto. Scylla was ooit een knappe nimf, maar toen Glaucus (niet de zoon van Minos, maar weer een andere zeegod...) haar de liefde verklaarde, veranderde tovenares Circe, de dochter van de Zonnegod, haar in een monster met de romp van een vrouw, maar uit haar zij zes hondenkoppen en drie rijen tanden, 12 poten en een vissenstaart. Charming... Reden: Circe vond Glaucus zelf ook wel leuk, dus toen die om raad vroeg om Scylla te veroveren, deed ze een omgekeerde 'She's All That' (Ovidius, Metamorfosen, boek 13).
Chaos
Toch leuk om te melden: Chaos (Kaos) is Grieks voor gapende ruimte. Het grote niets. Een onmetelijke zwarte, lege ruimte zonder begin en zonder eind. De Chaos is het begin van alles, het begin van de tijd en het begin van de wereld. Voor Chaos was er niks. De wereld kwam voort uit deze enorme gapende leegte. Chaos werd beschouwd als de oerbron van de schepping. De oerbron zou het leven hebben gegeven aan de vijf oer-elementen: Gaea (de aarde), Tartarus (onderwereld), Erebus (duisternis van Tartarus), Eros (de liefde) en Nacht (de duisternis).
Meander
De Meander is in de serie het 'water' wat de goden drinken om onsterfelijk te blijven. De liquid spirit(s) uit de onderwereld, want het bestaat uit menselijke zielen. Geen happy tweede leven, maar inzet als melkkoe voor de goden - misschien dat Prometheus, helper van de mens, het water daarom steeds afslaat. De Meander is een zeer kronkellige rivier in het westen van Turkije die uitmondt in de Egeïsche Zee. Maar staat ook voor het patroon dat vaak terugkeerde in oosterse en klassieke culturen, een decoratief motief. Kenmerkend is soms een bepaalde yin-yang-achtige spiegel-symmetrie tussen donkere en lichte vlakken. Geen idee of de 'ronde fontein' hier een knipoog naar is. En zonder Meander geen goden. Zonder goden is er niks, is er chaos. In de seizoensfinale is dan ook alles omgedraaid: de Meander draait niet meer, Prometheus zit op de stoel van Zeus, Zeus kan niet meer in zijn vingers knippen om het e.e.a. voor elkaar te krijgen, Caeneus kan zielen herstellen (wat Hades probeerde, maar hem niet meer goed lukte) en als Caeneus de ziel van zijn moeder herstelt, opent zij haar ogen en roept zei 'Kaos'. Of Caeneus 'Kaos' is? Of dat het slaat op 'the family falls and kaos reigns', dat ontdekken we in seizoen 2.
Cronus, de vader van Zeus
In de Griekse mythologie is Cronus (of Kronos) de jongste der Titanen. Hij is een zoon van Ouranos en Gaea. Door zijn vader wordt Cronus op een dag naar de aarde gegooid, omdat deze jaloers op hem is. De Titaan neemt echter wraak. Hij castreert zijn vader en neemt de macht over. Ouranos voorspelt zijn zoon nog wel dat hij ook ooit door een van zijn zonen van de troon gestoten zal worden. Uit angst voor de voorspelling van zijn vader besluit Cronus alle kinderen die uit zijn huwelijk met zijn zus Rhea geboren worden, onmiddellijk na de geboorte op te eten. Rhea weet een kind echter te sparen. Dit kind – de latere oppergod Zeus – wordt geboren op Kreta en zorgt er later voor dat zijn vader al zijn opgegeten kinderen uitbraakt. Zeus wordt zo verenigd met zijn broers en zussen Hestia, Hera, Demeter, Poseidon en Hades.
De Tacita
In de serie zijn dit de zwijgzame volgelingen van oppergodin Hera. Ovidius leert ons in zijn Fasti deel II dat zij voortkomen uit Lara, een godheid die vereerd werd als de zwijgende godin, de Dea Tacita. Haar relatie met Hera is als volgt: toen Jupiter (Latijnse naam voor Zeus) verliefd werd op Juturna, waarschuwde Lara Juno (Latijnse naam voor Hera) over het ontrouw van haar man. Als straf ontnam Jupiter Lara het vermogen om te spreken. Bij Ovidius kunnen we niet direct wat terugvinden wat de relatie met Juno is, maar dit kan ‘dichterlijke vrijheid’ van Covell zijn natuurlijk. Dat Lara Juno informeerde kan tot dankbaarheid van Juno geleid hebben, dus Lara en Juno worden besties, ergo de volgelingen van Lara krijgen dus ook een mooie dankbare rol, ze mogen dan wel niks zeggen, maar onthouden en informeren wel voor Juno. In KAOS bewaart Hera de tongen van de Tacita’s dan ook zorgvuldig, zijn ze alleen voor haar bestemd (en niet voor de overspelige Zeus) en als een Tacita sterft, trekt zij dit ook persoonlijk aan.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Bronnen: vprogids.nl, screenrant.com, mashable.com, bijenbaas.nl, historiek.net, netflix.com
Het laatste soundtracknieuws
Van nieuwe projecten van Hans Zimmer tot aan re-releases van prachtige filmmuziek. Een overzicht van het laatste nieuws.
Home Soundtrack Update Volg het WhatsApp-kanaal Filmmuziek & meer
Gerelateerd
Filmmuziek
De sci-fi 'Dragn' krijgt muziek van Alex Heffes (The Regime, The Last King of Scotland)
Filmmuziek
Ella van der Woude maakt de muziek voor Noors drama 'Armand'
Filmmuziek
Song Exploders Hrishikesh Hirway maakt score van thriller 'Companion'
Filmmuziek