Samenwerking operahuis met Saoedi-Arabië roept vragen op

Saoedi-Arabische voetbalclubs halen topspelers binnen met enorme bedragen. Er verrijzen luxe musea (foto, Riyad) en weelderige cultuurpaleizen. Saoedi-Arabië lijkt te willen moderniseren. En misschien ook indruk te willen maken op de rest van de wereld. Nu dus ook met opera. The Metropolitan Opera gaat het land ook helpen met het opleiden van Saoedisch muziek- en muziektheatertalent. Thuisbasis wordt een gloednieuw operahuis, dat in 2028 af moet zijn.

Muziek verboden

Hoe moet je zo'n samenwerking plaatsen? We legden het voor aan pianist, schrijver en ondernemer Kees Wieringa. Hij was een tijd museumdirecteur in buurland Qatar, en doet nog steeds muziekprojecten in Saoedi-Arabië.

"Vijf jaar geleden leefden ze daar deels nog in de middeleeuwen", zegt hij. "Onder het conservatieve deel van de bevolking was muziek zelfs verboden. Maar sindsdien is er een enorme verandering gaande. Kroonprins Mohammad Bin Salman probeert het land te moderniseren en het stimuleren van muziek en cultuur is daar een onderdeel van. Ik zie dat als een oprechte wens van hem."

Mensenrechten

Maar... Salman zat vermoedelijk ook achter de moord op de kritische journalist Jamal Khashoggi, in 2018, in Istanbul. Hoe is het eigenlijk met de mensenrechten gesteld?

Volgens Amnesty International was het oorspronkelijk een "aartsconservatief land". Maar sinds het aantreden van Bin Salman verbeteren de omstandigheden. Zo hebben vrouwen meer rechten gekregen. De regering zegt de kwaliteit van het leven en de kansen voor jonge mannen en vrouwen te willen verhogen. Maar de autoriteiten vervolgen nog steeds iedereen die vraagtekens durft te zetten bij het beleid van de kroonprins. En er worden nog doodstraffen uitgevoerd. Volgens Amnesty gebruiken de Saudische autoriteiten grote (sport)evenementen om de aandacht af te leiden van schendingen van mensenrechten.

Bruggen slaan

Voor The Metropolitan Opera is de samenwerking vermoedelijk lucratief. Het operahuis heeft het financieel moeilijk. De directie gelooft ook in de 'culturele opbrengst': De samenwerking "weerspiegelt onze visie om bruggen te slaan en biedt Saoedisch talent een wereldpodium om te schitteren en te creëren.”

Overigens zet het operahuis in New York zich nadrukkelijk af tegen de schendingen van mensenrechten in Oekraïne.

Meer achtergronden in deze NRC-reportage