Wetenschappers traceren gestolen Stradivarius

Stradivari bouwde het instrument in 1709. Het instrument werd tot 1928 bespeeld door violist Lilli - dochter van de bankier Mendelssohn. Toen zij stierf, werd het instrument in bewaring gegeven aan de Mendelssohn Bank. Toen in 1933 Hitler aan de macht kwam, mocht de Joodse bank op een gegeven moment niet meer bestaan. De viool werd ondergebracht bij de Deutsche Bank. In 1945 werd het instrument gestolen. Door wie is nog altijd niet bekend. Na de oorlog ging de familie Mendelssohn op zoek naar de viool. Er werden tevergeefs foto’s in tijdschriften geplaatst in de hoop het instrument te vinden.

Veiling en tentoonstelling

In 2000 bracht de toenmalige eigenaar het instrument naar een veilinghuis in New York. Het instrument werd echter niet verkocht en weer teruggegeven aan de eigenaar. Het veilinghuis wist toen niet dat het om de gestolen Mendelssohn Stradivarius ging. Het instrument verdween weer van de radar.

In 2018 was er in Tokyo een tentoonstelling van Stradivarius instrumenten. Onderzoeker Carla Shapreau stuitte onlangs op foto’s van die tentoonstelling. En toen zag zij opvallende gelijkenissen tussen de viool uit de tentoonstelling met de naam “Stella” en de Stradivarius die in 2000 niet werd geveild. Er stond alleen een ander jaartal in. Ze vergeleek de foto’s van de verschillende instrumenten heel nauwkeurig en zag dat niet alleen de houtnerven overeenkwamen, maar ook de gebruikssporen en kleine butsen in de lak en het hout. Ze vergeleek de foto's ook met de foto's van de verdwenen Mendelssohn Stradivarius. Zij concludeerde: de Stella Stradivarius uit Japan is eigenlijk de Mendelssohn Stradivarius.

Waar is het instrument nu?

Het instrument wordt al jaren bespeeld door de Japanse violist Eijin Nimura. Hij is als "Unesco Artist for Peace" betrokken bij inspanningen die via muziek een bijdrage leveren aan de maatschappij. Aan het begin van zijn carrière trad hij voornamelijk buiten Japan op. Hij trad regelmatig op bij benefietconcerten en speelde eind jaren '90 in Kosovo en Sarajevo. Hij is in 2010 door het tijdschrift Newsweek verkozen tot één van de 100 meest gerespecteerde Japanners ter wereld. Sinds 2011 biedt hij steun aan slachtoffers van aardbevingen.

Eijin Nimura ontkent dat hij de Mendelssohn Stradivarius uit 1709 in zijn bezit heeft en wil niet meewerken aan het onderzoek. Hij blijft erbij dat de Stella Stradivarius een ander istrument is, dat hij in 2005 eerlijk heeft gekocht.

De nazaten van de familie Mendelssohn zijn blij dat de viool waarschijnlijk is gevonden. “De viool hoort bij ons. Muziek is onlosmakelijk met onze familie verbonden. We willen gewoon een oplossing”, zegt de kleinzoon van Lilli.