Componist Krzysztof Penderecki (86) overleden
- Klassiek
- Componist Krzysztof Penderecki (86) overleden
De Poolse componist, dirigent en muziekpedagoog Krzysztof Penderecki is overleden. Penderecki werd geboren op 23 november 1933 en wordt beschouwd als een van de belangrijkste figuren in de Poolse na-oorlogse avant-garde. Internationaal maakte hij naam in 1961 met de compositie Threnos - Trauermusik für die Opfer von Hiroshima, ook bekend geworden onder de Engelse titel Threnody To The Victims of Hiroshima.
Penderecki kreeg als kind al viool- en pianolessen en studeerde later compositie in Krakau. Hij baarde opzien door in 1959 bij een compositiewedstrijd alle drie de prijzen te winnen - met anonieme inzendingen! Naast het al genoemde Threnody vormde ook zijn Lukaspassie voor koor een belangrijke internationale doorbraak. Dit grootschalige werk, gecomponeerd halverwege de jaren ’60, wordt gekenmerkt door een mix van verschillende stijlen, en is tegelijk door en door devoot religieus van inhoud.
In de jaren ’70 veranderde de stijl van componeren van Penderecki, vanaf zijn eerste vioolconcert. Hij had het gevoel gekregen dat het experimenteren van de avant-garde zich te ver had verwijderd van de uitdrukkingskwaliteit van de westerse traditie: ‘De avant-garde heeft ons de illusie gegeven van universalisme. De muziek van Stockhausen, Nono, Boulez en Cage was voor ons, gevangen in het sociaal-realisme van de Sowjet-overheersing, een bevrijding. Maar ik realiseerde me dat dit experimenteren eerder destructief is dan constructief…’
De muziek van Penderecki is regelmatig gebruikt in internationaal bekende films - waarbij vooral regisseurs van horror een liefde bleken te hebben voor de ‘vrijgevochten’ klanken van de Poolse componist. Je hoort zijn muziek bijvoorbeeld in The Exorcist, The Shining en Wild at Heart, en ook in de tv-serie Twin Peaks.
In 1980 kreeg Penderecki opdracht van Solidarnosj een stuk te schrijven voor de onthulling van een standbeeld bij de scheepswerf van Gdansk, waar de opstand tegen Sowjet Rusland was begonnen. Dit opdrachtwerk werd Lacrimosa, later verder uitgebreid en aangevuld tot het Pools Requiem (2005). Penderecki vierde zijn 85e verjaardag nog met een eigen muziekfestival, waar gasten uit de hele wereld bij aanwezig waren. In november j.l. werd hij 86; hij overleed op zondag 29 maart 2020.
Luister naar het interview uit Podium met festival directeur van de Warschauer Herfst Jerzy Kornowizc over het overlijden en de nalatenschap van Penderecki:
Interview met Jerzy Kornowicz over componist Krzysztof Penderecki
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Bekijk Agnus Dei van Penderecki
Op 30 november 2018 voerde het Groot Omroepkoor onder leiding van Peter Dijkstra het Agnus Dei van Penderecki uit. Bekijk de concertopname hier.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
SPEELLIJST KRZYSZTOF PENDERECKI
In memoriam Krzysztof Penderecki
Requiem voor solisten, koor en orkest, "Pools requiem" ; Ciaconna
Krzysztof Penderecki
Uitvoerenden: Koninklijk Concertgebouworkest, Lahav Shani (Dirigent)
Agnus Dei
Krzysztof Penderecki
Uitvoerenden: Frieder Bernius (Dirigent), Cappella Amsterdam
Ciaccona, in memoriam Giovanni Paolo I (2005)
Krzysztof Penderecki
Uitvoerenden: Janine Jansen (viool), Julian Rachlin (altviool)
Strijkkwartet nr.3, "Blätter eines nicht geschriebenen Tagebuches" - compleet
Krzysztof Penderecki
Uitvoerenden: Meccore String Quartet
Miniaturen (3) - compleet
Krzysztof Penderecki
Uitvoerenden: Tobias Borsboom (piano), Piotr Jasiurkowski (viool)
Cherubijnse hymne, "Piesn cherubinow"
Krzysztof Penderecki
Uitvoerenden: Marcus Creed (Dirigent), Groot Omroepkoor