Hier wordt gedanst met kunstmatige intelligentie
- Klassiek
- Hier wordt gedanst met kunstmatige intelligentie
De 78ste editie van het Holland Festival is begonnen, met een drie weken durende viering van internationale podiumkunsten. Van muziek tot beeldende kunst en alles daartussenin. Het festival biedt een blik op voorstellingen die je anders niet snel in Nederland zult zien. De openingsvoorstelling is Cyber Subin, een unieke combinatie van traditionele Thaise dans en kunstmatige intelligentie. Theater- en dansrecensent Annette Embrechts van de Volkskrant vertelde er meer over bij De Ochtend.
Het Holland Festival begint
Video niet beschikbaar
Een verrassende combinatie
"Het was een verrassing", zegt Embrechts over de openingsvoorstelling. Cyber Subin is de Europese première van de Thaise choreograaf Pichet Klunchun (1971). Klunchun is bekend van kleinere festivals, maar maakt nu de sprong naar een internationaal podium. In deze voorstelling combineert hij traditionele Thaise dans met de nieuwste technologie. Wetenschapper Pat Pataranutaporn creëert met AI avatars die de bewegingen van de dansers deconstrueren en nieuwe poses genereren. Embrechts: "Ik ben benieuwd hoe het publiek, en ook de koning, deze voorstelling zullen ontvangen."
Wat kunnen we verwachten van Cyber Subin?
In de voorstelling dragen de dansers speciale pakken met sensoren die verbonden zijn met een computer. Deze computer creëert avatars die reageren op de bewegingen van de dansers. De dansers worden uitgedaagd om te reageren, zich te verzetten of samen met de avatars te dansen. Cyber Subin – afgeleid van 'cybernetica' en 'subin', wat ‘droom’ betekent in het Thais – toont hoe traditie niet statisch hoeft te zijn, maar juist evolueert. Embrechts vertelt: "Je kunt jezelf afvragen: is dit een droom of een nachtmerrie? Het publiek wordt zelfs uitgenodigd om mee te dansen."
Traditie herinterpreteren
De bewegingen die in Cyber Subin worden gebruikt, zijn geïnspireerd op Mae Bot Yai, 59 poses uit de traditionele Thaise gemaskerde dans, Khon. Khon, dat sinds de 14e eeuw wordt uitgevoerd, werd in 2018 toegevoegd aan UNESCO's lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. Klunchun heeft meer dan twee decennia besteed aan het bestuderen van deze bewegingen en zoekt voortdurend naar manieren om ze te herinterpreteren.
De toekomst van dans en kunstmatige intelligentie
De integratie van kunstmatige intelligentie in dans is niet nieuw. "Dertig jaar geleden werd het al geprobeerd, maar het kostte veel energie en tijd", zegt Embrechts. "Nu is het veel toegankelijker geworden en kan iedereen AI gebruiken." Toch is ze ervan overtuigd dat de menselijke factor altijd essentieel zal blijven in de dans. "Met een mens voel je verbinding. Je kunt oprecht onder de indruk zijn van wat een mens allemaal kan. Bij een avatar heb ik het gevoel dat ik naar een computerspelletje aan het kijken ben. Ik wil voelen, en dat lukt me niet bij een avatar."
Het Holland Festival duurt tot eind juni.
Meer informatie
