Deze tentoonstelling over vlinders zet je aan het denken

Een verhaal in tien generaties

Hoe kan een vlinder een afstand afleggen waar zelfs een vogel jaloers op zou zijn? "Het is niet één enkele vlinder die de hele tocht maakt", legt Van der Zwaan uit. "Het gaat om zo’n tien generaties. Een vlinder leeft gemiddeld vijf weken, legt in die tijd zijn eitjes en sterft. De volgende generatie pakt dan de draad weer op en vliegt verder." Zo ontstaat een soort estafettevlucht over duizenden kilometers: een natuurlijke kettingreactie die elk voorjaar opnieuw op gang komt.

De kunst van het wachten

Fotograaf Lucas Foglia raakte gefascineerd door deze mysterieuze route. Hij werkte samen met wetenschappers, reisde langs de trekpaden van de vlinder en legde momenten vast die anders onzichtbaar blijven. "Soms werkte hij samen met onderzoekers die net een vlinder loslieten, zodat hij precies op dat moment kon afdrukken. Maar vaak betekende het: wachten, urenlang, op plekken waarvan hij wist dat de vlinders daar zouden landen", vertelt Van der Zwaan.

Een reis die meer vertelt

Wat de tentoonstelling zo bijzonder maakt, is het verhaal achter de beelden. "In eerste instantie denk je: mooi, een serie natuurfoto’s. Maar zodra je de beelden samen ziet, ontvouwen zich diepere lagen", vertelt Van der Zwaan.

De route van de distelvlinder is namelijk geen vast pad. Door klimaatverandering verschuift het bloeiseizoen van de bloemen waarop hij leeft, en dus moet de vlinder steeds nieuwe wegen vinden. "Je ziet daarin direct het effect van de mens op de natuur. Tegelijk laat de distelvlinder ook zien hoe veerkrachtig de natuur kan zijn."

Tijdens zijn reizen ontmoette Foglia bovendien migranten: mensen die, net als de vlinder, op zoek zijn naar een betere plek. Maar in tegenstelling tot de vlinder, lopen zij vaak tegen onzichtbare grenzen en obstakels aan. "Die vergelijking raakt je direct. De vlinder kan gaan en staan waar hij wil, terwijl mensen in hun bewegingsvrijheid zo vaak beperkt worden," zegt Van der Zwaan.

De tentoonstelling Vlindervlucht is nog tot eind september te zien in het Fotomuseum Den Haag.

Meer informatie