Waarom vergeten tijdgenoot Rembrandt nu tentoonstelling heeft in Paleis op de Dam
- Klassiek
- Waarom vergeten tijdgenoot Rembrandt nu tentoonstelling heeft in Paleis op de Dam
"Hij was een grote onbekende voor ons allemaal", zegt senior conservator Alice Taatgen over Artus Quellinus. Toch was de in Antwerpen geboren beeldhouwer een van de grootste kunstenaars van de 17e eeuw. Hij werkte twintig jaar lang in Amsterdam en voorzag het stadhuis, nu het Paleis op de Dam, van beeldhouwwerk van ongekende kwaliteit. Voor het eerst staat zijn oeuvre centraal in een grote overzichtstentoonstelling.
Museumtip: Artus Quellinus – beeldhouwer van Amsterdam
Een beeldhouwer die steen liet leven
Quellinus was een tijdgenoot van Rembrandt, maar is veel minder bekend. Volgens Taatgen komt dat omdat Nederland in de 19e eeuw vooral "eigen" kunstenaars in de schijnwerpers wilde zetten. "We wilden liever niet benadrukken dat iemand uit Vlaanderen de hoofdstad van ons land van beelden had voorzien", vertelt ze.
Wie zijn werk ziet, begrijpt zijn belang meteen. "Zijn ideale materiaal was steen: marmer en zandsteen. Daaruit wist hij beelden te maken die levend lijken, gezichten vol emotie, haar en huid die bijna echt aandoen, zelfs dierenvachten die zacht ogen. Dat is een kunst die maar weinig beeldhouwers beheersen."
Atlas en de Vrede
Het stadhuis van Amsterdam werd rond 1650 gebouwd als het grootste gebouw ter wereld. Quellinus werkte er twee decennia aan en zijn beelden zijn er nog steeds te zien. De bekendste zijn wellicht Atlas, die het hemelgewelf draagt, en de Vrede die de gevel siert, beide iconen tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei.
Bruiklenen uit heel Europa
Voor de tentoonstelling kwamen ruim honderd werken uit binnen- en buitenland naar Amsterdam. "We hebben bruiklenen uit het Louvre, Kopenhagen, Berlijn en Antwerpen", vertelt Taatgen. "Van kleine beeldjes van dertig centimeter tot stukken van vijf meter. En van het Rijksmuseum mochten we de terracotta modellen tonen die als voorstudies voor het stadhuis zijn gemaakt, volslagen uniek."
Zelfs reusachtige beelden zijn tijdelijk naar binnen gehaald. "Een beeld van Petrus uit Antwerpen en een fonteinbeeld van Pallas Athene uit Kleve, allebei meer dan 2.500 kilo zwaar. Die hebben we met hijskranen over het dak van het paleis getild en door een raam naar binnen gebracht. Het was een enorme operatie, maar nu staan ze hier: indrukwekkend en fantastisch."
Herwaardering
Met de tentoonstelling krijgt Quellinus eindelijk de aandacht die hij verdient. "Hij was een van de grote kunstenaars van de 17e eeuw", benadrukt Taatgen. "En nu, na 370 jaar, staan al die beelden en bustes weer samen in hun eigen gebouw. Dat vind ik zelf heel bijzonder."
De tentoonstelling Artus Quellinus – Beeldhouwer van Amsterdam is nog tot en met 27 oktober 2025 te zien in het Paleis op de Dam in Amsterdam.
De Ochtend
Een ochtendprogramma waarin toegankelijke, verrassende muziek centraal staat. Andrea van Pol, Hans Smit of Pieter van Nes houdt je daarnaast kort op de hoogte van het belangrijkste nieuws van de dag. Iedere dag van 7:00 uur tot 9:00 uur.
