Met dit muzikale memoryspel help je de wetenschap

Net als bij het klassieke memoryspel draait TuneTwins om het vinden van paren. Alleen zijn het geen plaatjes, maar muziekfragmenten die je aan elkaar moet koppelen. Soms zijn die fragmenten exact hetzelfde, soms subtiel vervormd. "En dat maakt het moeilijk", zegt Honing. "Want je moet onthouden: waar hoorde ik dit nou net? En is het wel echt hetzelfde?"

Muziek als sleutel tot het geheugen

Het spel, dat wereldwijd online gespeeld kan worden, maakt gebruik van drie muzieksets: bekende westerse tv-tunes, traditionele Chinese muziek en opnames van de BaYaka, een jager-verzamelaarsgemeenschap in het Congolese regenwoud. "We hebben het spel daar getest", vertelt Honing. "De kinderen vonden het geweldig en speelden het wekenlang."

De keuze voor zulke uiteenlopende muziekfragmenten is geen toeval. Het spel maakt deel uit van een groter onderzoeksproject dat in kaart wil brengen hoe mensen wereldwijd muziek waarnemen en onthouden. "Tot nu toe is bijna al het muziekonderzoek gebaseerd op jonge westerse studenten", legt Honing uit. "Dat noemen we WEIRD: Western, Educated, Industrialized, Rich and Democratic. Daarmee krijg je een beperkt beeld van hoe muzikaliteit werkt."

Wat blijft hangen?

Het doel van TuneTwins is niet alleen te kijken óf mensen muziek herkennen, maar vooral wat ze precies onthouden. "Is het de toonhoogte? De specifieke klankkleur? Het ritme?", vraagt Honing zich af. "We weten dat jonge baby’s al gevoelig zijn voor melodieën, en dat bij mensen met dementie muzikale herkenning vaak als laatste overblijft. Muziek zit diep."

Achter de schermen kunnen de onderzoekers met de data uit het spel analyseren waar luisteraars precies op letten en of dat verschilt tussen individuen, culturen of landen. "We hopen zo een eerlijker en completer beeld te krijgen van hoe het muzikale geheugen werkt."

Wetenschap op een speelse manier

In Brazilië is het spel al honderden keren gespeeld, en na een publicatie in Spanje schoten ook daar de cijfers omhoog. "We hopen uiteindelijk tienduizenden deelnemers te bereiken", zegt Honing. "Hoe meer, hoe beter. En dat lukt alleen als we mensen uitnodigen om actief mee te doen aan wetenschap."

Het onderzoek is bewust verkennend opgezet, zonder strakke hypothese. "We wilden gewoon de bergen in", zegt Honing. "Kijken wat we tegenkomen. Dit is een eerste stap, een manier om het veld te verkennen. Op basis van wat we nu vinden, kunnen we in vervolgonderzoek gerichter en systematischer te werk gaan, zoals we dat normaal gesproken ook doen."

Zelf luisteren, klikken en onthouden?

Speel TuneTwins hier