Wist jij dit al over gregoriaanse muziek?
- Klassiek
- Wist jij dit al over gregoriaanse muziek?
Vier dagen lang is Den Bosch het kloppende hart van gregoriaans gezang. Het is alweer de negende editie van het Nederlands Gregoriaans Festival, dat tot zondag 15 juni wordt gevierd in de historische binnenstad van Den Bosch. Bezoekers kunnen genieten van de muziek op iconische locaties, zoals de Sint-Jan, het Groot Tuighuis en de Grote Kerk. Artistiek leider Rens Tienstra vertelde erover bij De Ochtend.
Het Nederlands Gregoriaans Festival begint
Wat is gregoriaans?
"Gregoriaans is de oudste muziek van Europese bodem," zegt Tienstra. "Het is eenstemmige, Latijnse zang die oorspronkelijk voor de kerk werd geschreven en daar ook gezongen werd. Het is al meer dan 1200 jaar oud en is bewaard gebleven in prachtige oude manuscripten."
Gregoriaanse muziek heeft een belangrijke plek in de geschiedenis van de Europese muziek. Tienstra legt uit hoe het waarschijnlijk naar Noord-Europa werd geïntroduceerd door Karel de Grote en zijn familie, die de zang uit Rome en omstreken meenamen. "Het is eigenlijk het eerste Europese samenwerkingsproject, maar het ging toen al moeizaam", zegt Tienstra met een knipoog. "Eigenlijk is er dus weinig veranderd."
Verschillen met moderne klassieke muziek
In vergelijking met moderne klassieke muziek zijn er aanzienlijke verschillen. Tienstra vertelt: "Moderne muziek wordt vaak in majeur en mineur geschreven, terwijl Gregoriaanse muziek gebruikmaakt van andere toonsoorten. Het is bovendien eenstemmig, terwijl de meeste muziek van nu meerstemmig is. Gregoriaans wordt ook altijd a cappella uitgevoerd en is tijdsgebonden. Het wordt gezongen op bepaalde dagen en momenten, afhankelijk van het kerkelijke ritme."
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
De stem als instrument
Een ander belangrijk aspect van gregoriaanse muziek is de manier waarop de stem wordt gebruikt. "Het is geen kunstmuziek. Dus het gaat niet om vocale virtuositeit. Je zingt eenstemmig en het is een hele kunst om dat goed te doen, vooral met een koor. De muziek is vaak stapsgewijs, in plaats van sprongsgewijze melodieën, waardoor het een rustiger en meer ingetogen effect heeft", legt Tienstra uit.
Hoewel de muziek anders is dan de grote orkestrale werken van bijvoorbeeld Bach, ziet Tienstra wel overeenkomsten: "Wat Bach doet, kun je terugvoeren op het gregoriaans. Alles in zijn Matthäus Passion heeft zijn wortels in het gregoriaans. Maar gregoriaans is veel ouder, ingetogener en eenvoudiger."
Gregoriaans leren: Voor iedereen toegankelijk
"Het leuke van gregoriaans is dat iedereen het kan leren," zegt Tienstra. "Ik heb leerlingen van 4 tot 84 jaar oud. Er is altijd iets te vinden voor zowel beginners als ervaren zangers. Het gregoriaanse repertoire is zo veelzijdig dat iedereen zijn weg kan vinden."
Het festival biedt verschillende workshops voor zowel beginnende zangers als gevorderden, zodat iedereen de kans krijgt om het gregoriaans zelf te ervaren. "We hebben instapniveaus voor de grootste beginners, maar ook voor de grootste fans", vertelt Tienstra.
Meezingen op het festival
Bij het Nederlands Gregoriaans Festival is er niet alleen sprake van luisteren, maar ook van participeren. "Bezoekers kunnen meezingen, zelfs als ze nog nooit een noot gregoriaans hebben gezongen," zegt Tienstra. "We moedigen iedereen aan om mee te doen, of je nu een absolute beginner bent of een gepassioneerde liefhebber."
De Ochtend
Een ochtendprogramma waarin toegankelijke, verrassende muziek centraal staat. Andrea van Pol, Hans Smit of Pieter van Nes houdt je daarnaast kort op de hoogte van het belangrijkste nieuws van de dag. Iedere dag van 7:00 uur tot 9:00 uur.
