Dmitri Sjostakovitsj - componist in koorddans met de Sovjet-staat
- Klassiek
- Dmitri Sjostakovitsj - componist in koorddans met de Sovjet-staat
Elke week selecteert Podium legendarische Gouden Opnamen die je gehoord móet hebben. Centraal staan grote maestro's, absolute topmusici en cd's die gelden als referentiemateriaal. Van opnames uit lang vervlogen tijden tot de muziek van nu. Deze week geen uitvoerend musicus centraal, maar een componist: Dmitri Sjostakovitsj. De grootmeester uit de Sovjet-Unie overleed precies 50 jaar geleden.
Wie: Dmitri Dmitrijevitsj Sjostakovitsj, geboren 25 september 1906 (Sint-Petersburg, Keizerrijk Rusland) en overleden 9 augustus 1975 (Moskou, Sovjet-Unie)
Wat: Belangrijk componist van de twintigste eeuw, met een enorm palet aan stijlen
Waar: Leefde en werkte in de Sovjet-Unie maar was bij leven al een internationaal gevierde componist
Weetje: Sjostakovitsj was een groot voetballiefhebber. Hij was gekwalificeerd als scheidsrechter en componeerde ooit een ballet dat om een voetbalelftal draait.
Maandag 4 augustus
Dmitri Sjostakovitsj
Concert voor cello en orkest nr.1, op.107 in Es gr.t. - deel III, "Cadenza" + deel IV, "Allegro con moto"
Heinrich Schiff [cello]
Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks o.l.v. Maxim Sjostakovitsj
Philips / 4125 262
Sjostakovitsj’ leven was een soort permanente koorddans met de Stalinistische dictatuur – soms werd zijn muziek positief ontvangen, dan weer viel hij in onmin bij de autoriteiten en was hij zijn leven niet zeker. In veel van zijn werk herken je een soort opgejaagd gevoel, gecombineerd met een zwartgallige, cynische humor – hij deinsde er niet voor terug om de draak te steken met de Sovjet-onderdrukkers. In het slotdeel van zijn Eerste celloconcert neemt hij bijvoorbeeld een liedje op de hak dat een persoonlijke favoriet was van Josef Stalin.
Onze Gouden Opname van het stuk dateert van april 1984, met cellist Heinrich Schiff. Hij heeft een zeer ‘directe’ klank; zowel krachtig als kraakhelder. Op de bok staat Maxim Sjostakovitsj, de zoon van de componist, die zijn vaders muziek door en door begrijpt.
Dinsdag 5 augustus
Dmitri Sjostakovitsj
Strijkkwartet nr.8, op.110 in c kl.t., "Dresden" - deel III, "Allegretto" + deel IV, "Largo" + deel V, "Largo"
Borodin Kwartet
Melodiya / MEL CD 10 01077
Een van de vele genres waar Sjostakovitsj in uitblonk was het strijkkwartet; hij schreef er vijftien. Zijn beroemdste en meest persoonlijke is het Achtste strijkkwartet. Hij componeerde het in slechts drie dagen tijd, kort nadat hij zich had aangesloten bij de Communistische Partij – met frisse tegenzin, om maar in de gratie te blijven van het Stalinistische regime. Het verhaal gaat dat hij zich meteen daarna volgoot met wodka. Het Achtste strijkkwartet heeft een duidelijk tragische, emotionele ondertoon.
Het legendarische Borodin Kwartet kwam een keer bij Sjostakovitsj thuis in Moskou om het werk voor hem voor te spelen. Sjostakovitsj raakte overmand door zijn eigen muziek. Toen de musici waren uitgespeeld, pakten ze stilletjes hun instrumenten op en lieten Sjostakovitsj huilend achter. Het Borodin Kwartet maakte meerdere opnamen van het stuk; de meest overweldigende is die uit 1978 – met de dood van hun geliefde Sjostakovitsj, drie jaar eerder, nog vers in het geheugen.