Gouden Opnamen

Peter Schreier - een stem geschikt voor elk repertoire

foto: Wikimedia

Klassiek
Peter Schreier - een stem geschikt voor elk repertoire

Elke week selecteert Podium legendarische Gouden Opnamen die je gehoord móet hebben. Centraal staan grote maestro's, absolute topmusici en cd's die gelden als referentiemateriaal. Van opnames uit lang vervlogen tijden tot de muziek van nu. Deze week staan de opnames van tenor Peter Schreier centraal. Peter Schreier maakte furore als vertolker in opera’s van Mozart, als Evangelist in de Passies van Bach, dirigent en als liedzanger.

Wie: Peter Max Schreier, geboren 29 juli 1935 (Meiβen, Duitsland)– gestorven: 25 december 2019 (Dresden, Duitsland)

Wat: Lyrisch tenor, vooral bekend vanwege zijn vertolkingen in Mozart-opera’s en als Evangelist in de Bach-passies.

Waar: woonde in de DDR, maar reisde al lang voor de muur viel naar het westen om op de grote concertpodia te zingen in West-Europa en Amerika.

Weetje: Hij hield erg van jazz, maar ook van kamermuziek. Hij betreurde het dat hij geen strijkinstrument had leren spelen. Hij bewonderde de manier van spelen in kamermuziekverband: naar elkaar luisteren, voor elkaar spelen, echt samen musiceren.

Maandag 28 juli

Ludwig van Beethoven
An die ferne Geliebte, op.98 – compleet

Peter Schreier [tenor] & András Schiff [piano]
Decca Records / 4448172
Opnamejaar: 1994

Peter Schreier hield erg van kamermuziek. Hij nam veel liedcycli op. Zijn stem was uitermate geschikt voor de liederen van Schumann en Schubert. Met András Schiff nam hij onder meer de cyclus An die ferne Geliebte van Beethoven op. In de cyclus wordt de pijn van een onbereikbare liefde bezongen. Er wordt wel gezegd dat An die ferne Geliebte autobiografisch zou zijn. Het zou een verwijzing kunnen zijn naar de “Unsterbliche Geliebte” aan wie Beethoven een lange brief schreef. In de stem van Peter Schreier is het verlangen sterk hoorbaar. En pianist András Schiff past zich als een kameleon aan de stem van Schreier aan. Een prachtige vorm van vocale kamermuziek op het hoogste niveau.

Dinsdag 29 juli

Franz Schubert
Der Hochzeitsbraten D.930, op.104 10:42

Elly Ameling [sopraan] & Peter Schreier [tenor] & Dietrich Fischer-Dieskau [bariton] & Gerald Moore [piano]
Deutsche Grammophon / 2530 409

Opnamejaar: 1974

We blijven nog even in de kamermuziek. Dit is een kwartet van Schubert. Drie zangers en een pianist. Tenor Peter Schreier met sopraan Elly Ameling en bariton Dietrich Fischer-Dieskau. En Gerald Moore aan het klavier. Een ware sterrencast.

Der Hochzeitsbraten (het bruiloftsmaal) vertelt het verhaal van Therese en Theobald - gezongen door Ameling en Schreier. Zij kunnen zich alleen een bruiloftsmaal veroorloven als zij een haas stropen. Daarbij lopen zij het risico gevangen genomen te worden of zelfs te sterven. De begeleiding gaat alle kanten op - om te grilligheid van Therese te suggereren en om de drukke Theobald muzikaal weer te geven. Theobald wil alleen op pad gaan, maar Therese stribbelt tegen, waarna Theobald enigszins geërgerd toegeeft: ze zullen samen op stroopjacht gaan. Therese jaagt de haas op door op de grond te slaan en geluiden te maken (gsch gsch prr prr). Uiteindelijk komt de jachtopziener -Dietrich Fischer-Dieskau. Er ontstaat een complex trio, waarin de twee geliefden de jachtopziener proberen om te kopen. Er is geen andere mogelijkheid dan Therese aan de jachtopziener aan te bieden. Het huwelijk kan morgen wel doorgaan, maar de jachtopziener is wel bij de bruiloft aanwezig. Hoe het verder afloopt, blijft ongewis.

Glansrollen voor alle zangers, die zich hoorbaar inleven in het verhaal.

Woensdag 30 juli

Donderdag 31 juli

Johann Sebastian Bach 7:06

Johannes Passion BWV.245 – deel II – nr.20, aria, “Erwäge, wie sein blutgefärbter Rücken”
Peter Schreier [tenor]

Staatskapelle Dresden & Rundfunkchor Leipzig o.l.v. Peter Schreier
Philips / 4220 882

Opnamejaar: 1988

Peter Schreier zei over de muziek van Bach: “Bach heeft mij onbewust volledig gevormd. Na mijn stembreuk besloot ik zanger te worden. Ik wilde me bijna uitsluitend op deze muziek concentreren.”

En: “Bach behandelt de stem als een muziekinstrument. Instrumentaal zingen betekent dat je de stem gebruikt met een klein beetje vibrato, zoals een hobo of fluit. Bach is heel precies in hoe hij de zangpartijen fraseert en articuleert.”

In 1988 maakte Peter Schreier een opname van de Johannes Passion met een werkelijke sterrencast: Roberta Alexander zong de sopraan-aria’s en bariton Robert Holl nam de rol van Jezus op zich. Zelf was Peter Schreier de Evangelist, de dirigent én de zanger van de tenoraria’s. Hij combineerde dus het zingen van de Evangelist met het dirigeren. De begeleiding bij de Evangelist is minimaal. Als Evangelist richt hij zich tot het publiek en bracht het gezongen verhaal ten gehore. Daarna keerde hij zich om naar het orkest om de koor- en orkestmuziek te leiden. Hij zei: “Op deze manier kan men werkelijk de “geestelijk leider” zijn van het verhaal.”

Een legendarische opname uit 1988.

Vrijdag 1 augustus

Vrijdag 1 augustus
Peter Schreier was een vooraanstaand liedzanger. Hij trad op met pianisten als Sviatoslav Richter en András Schiff. In 1990 won de opname van Schreier en Schiff de Gramophone Award in de categorie Solo Vocal. Schiff blikt terug op die samenwerking: “Peter Schreier was een uniek liedzanger die elk couplet met verschillende uitdrukkingen kon kleuren, afhankelijk van de stemming van de tekst. Iets dat maar weinig zangers konden.”

Franz Schubert

Schwanengesang D.957
- Liebesbotschaft (Rellstab)

- Abschied (Rellstab)

- Das Fischermädchen (Heine)

- Die Taubenpost (Seidl)

Peter Schreier [tenor] & András Schiff [piano]

Decca / 4804923

Opnamejaar: 1989

Ster advertentie