Paul Tortelier − de Don Quichot op de cello

Wie? Paul Tortelier, geboren 21 juli 1914 (Parijs, Frankrijk), overleden 18 december 1990

Wat? (solo)cellist en componist

Waar? Orchestre Philharmonique de Monte Carlo, Boston Symphony Orchestra

Weetje: brak door als solist in het toongedicht Don Quichot van componist Richard Strauss, onder leiding van Strauss zelf. Werd vanwege zijn overtuigd idealisme, wilde haren en starende blik vaak vergeleken met het hoofdpersonage uit het boek van Miguel de Cervantes, waar het stuk op gebaseerd is

De cellosuites van Bach − daar wil iedere cellist zijn stempel op drukken. Die van Tortelier staan hoog aangeschreven. De redactie van Podium draait Suite voor cello nr.1, deel V Menuet I+II en deel VI Gigue.

Daarnaast het vierde deel van het pianotrio van Maurice Ravel, samen met zoon Yan Pascal Tortelier op viool en Maria de la Pau op piano.

Tortelier was naast solist en tutti-speler in het orkest, ook fervent kamermusicus. Rond 1968 nam hij de cellosonate opus 19 van Rachmaninov op, met pianist Aldo Ciccolini, we horen deel 3, Andante.

Op dinsdag laten we hem ook als solist horen in het Rondo voor cello en orkest, opus 94 van Antonín Dvořák, met het Royal Philharmonic Orchestra, onder leiding van Charles Groves.

Na het pianotrio van Maurice Ravel op maandag draaien we vandaag de andere kant van de LP uit 1978: Tortelier speelt met zijn zoon Yan Pascal Tortelier op viool en Maria de la Pau achter de piano het eerste pianotrio van Camille Saint-Saëns.

Op donderdag draaien we Paul Tortelier samen met zijn echtgenoot Maud Martin-Tortelier ook op cello, ondersteund door het Engels Kamerorkest, in een Fantasie voor viool en piano van Nicolò Paganini. Paul en Maud trouwden vlak na de oorlog, hij overleed in 1990, zij leeft nog steeds − 97 jaar oud.

Paul Tortelier vond het belangrijk zelf ook te componeren, want dan kun je als uitvoerder je repertoire beter doorgronden. Tortelier schreef bijvoorbeeld sonates voor cello en piano, ook een heuse symfonie. In 1989 werd veel van zijn werk gespeeld tijdens een speciaal concert in Londen, ter gelegenheid van zijn 75e verjaardag, een jaar voor zijn dood. We draaien op donderdag ook een van zijn suites voor cello solo uit 1944 Sarabande, Adagio.

Tortelier maakte zijn eigen kinderen ook vertrouwd met klassieke muziek. Zoon Yan Pascal, die we eerder deze week draaiden als violist, werd later dirigent. Op vrijdag draaien we de Northern Sinfonia onder leiding van zoon Tortelier, met vader Tortelier als cellist in de Rococo-variaties van Tsjaikovski, een opname uit 1973.