Het culturele landschap van Jaap Scholten
- Klassiek
- Het culturele landschap van Jaap Scholten
Jaap Scholten studeerde industriële vormgeving in Delft, stopte daar weer mee, nam baantjes aan als chauffeur en barkeeper, studeerde af aan de kunstacademie in Rotterdam en nam uiteindelijk de pen ter hand. Hij schreef over de Molukse treinkaping, maakte een bekroond werk over het lot van de Hongaarse aristocratie en noteerde zijn belevenissen in Oekraïne - waar hij na de oorlog hulp verleende - in het boek Drie zakken dameskleding, twee cakes Kyiv en een sniper. Zijn culturele landschap voert ons langs een gouden boek uit zijn jeugd, muziek van de Balkan en een bijzondere biografie die een bepalende rol speelde.
Panorama Zondag: het culturele landschap van Jaap Scholten
KUNSTWERK 1: De Hondenmatroos
Jaap is goed bekend met dit 'gouden boekje.' Hij heeft er veel uit voorgelezen. Een van de beelden is hem altijd bijgebleven.
"Dat is als de matroos, een hondje, schipbreuk heeft geleden en met wrakhout een hutje bouwt. Daar maakt hij dan zijn thuis van."
De verwoestende kracht van oorlog heeft Jaap met eigen ogen kunnen zien tijdens zijn reizen naar Oekraïne. Hij is daar meermaals geweest om hulp te bieden. Het beeld biedt dus ook enige troost.
"Het is een hutje met een olielampje en verder niks, maar het bewijst dat je met niets iets kan maken, iets fantastisch."
foto: Uitgeverij Rubinstein
KUNSTWERK 2: de muziek van Philip Glass
"Toen ik 16 was, had ik een vriendin en ik bracht heel veel tijd door op de boerderij van haar en haar ouders. Zij was de dochter van A.L. Snijders, de schrijver."
Die tijd heeft me gevormd.
In het huis van Snijders kwam Jaap in aanraking met literatuur, maar ook met muziek. "Snijders luisterde naar Glass, en Laurie Anderson hoorde ik in die tijd eveneens veel. Deze muziek is ook echt de muziek die bij die periode van mijn leven hoort. Het herinnert me aan die tijd waarin ik in zekere zin wel ben gevormd."
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Lees ook
Componist - Philip Glass
KUNSTWERK 3: de biografie van Luis Buñuel
Dit boek heeft een diepe indruk op me gemaakt
Ook dit kunstwerk komt uit het tijdperk-Snijder. De 20 jarige Jaap las het boek en kon zich in de surrealistische en dadaïstische ideeën van de Spaanse regisseur goed vinden.
"Dat ontkennen van de wereld om vervolgens iets nieuws op te bouwen. Dat was ik in die tijd ook zelf aan het doen en dit was mijn leidraad. Buñuel ontworstelde zich aan het gezin, zijn omgeving en ik zag wel gelijkenis met het vrijmaken van mezelf."
foto: Da Capo Press
KUNSTWERK 4: Underground, maar eigenlijk muziek uit de film
In deze film duiken twee vrienden tijden de Tweede Wereldoorlog onder. Ze zijn allebei verliefd op hetzelfde meisje. Als een van de jongens weer bovengronds is, vertelt hij aan de ander dat de oorlog nog gaande is. Tegelijkertijd knoopt hij wat aan met het meisje. Zijn leugen houdt hij vijftien jaar vol.
"En belangrijker dan deze film is misschien wel de muziek die ik hierdoor leerde kennen. De echte zigeunermuziek van de Balkan. In deze film zit muziek van Goran Bregović. Prachtig."
Aan de hand van de muziek leer je ook mensen en volken kennen
"Ik heb me verdiept in de geschiedenis van Oost-Europa om mensen beter te leren kennen. En muziek laat gewoon zien hoe oorlogen verliepen. Op de Balkan vind je zoveel geschiedenis qua muziek en conflict.”
foto: Pandora Film
Gerelateerde podcast
Panorama Zondag
Gerelateerd
Panorama Zondag
Meer subsidie, orkesten en een Bildungsideaal: zo gaat Duitsland om met klassieke muziek
Panorama Zondag
Schrijver Alma Mathijsen onderzocht voor boek hoe mensen omgaan met seksueel misbruik
Panorama Zondag
Dit is het culturele landschap van Bart Moeyaert
Panorama Zondag