Ginette Neveu: krachtig spel, maar een kort leven

Maurice Ravel
Tzigane voor viool en piano
Ginette Neveu [viool] & Jean Neveu [piano]
Warner Classics / 0190295490485
Opnamejaar: 1946

In 1935 deed Ginette Neveu mee met het eerste Wieniawski Vioolconcours in Warschau. Ze was pas 15 jaar oud en won de wedstrijd. David Oistrach – ruim 10 jaar ouder dan zij – won de tweede prijs. Tijdens het concours speelde Neveu Tzigane van Maurice Ravel, dat zij in 1946 opnam met haar broer Jean aan de piano.

Johannes Brahms
Concert voor viool en orkest, op.77 in D gr.t. - deel II, "Adagio" + deel III, "Allegro giocoso, ma non troppo vivace"
Ginette Neveu [viool]
Philharmonia Orchestra o.l.v. Issai Dobrowen
Warner Classics / 0190295490485
Opnamejaar: 1946

Er zijn van Ginette Neveu niet veel opnames bewaard gebleven. Een aantal concerten werd uitgezonden door de BBC, maar zoals in die tijd gebruikelijk was, zijn die banden gewist. Ginette Neveu was een echte verschijning. Ze was niet alleen lang, zij had ook grote handen. Haar spel werd in die tijd wel eens omschreven als “mannelijk”. In 1946 nam zij het Vioolconcert van Johannes Brahms op. Het tweede deel opent met een prachtige hobo-solo en de intieme sfeer die door de hoboïst wordt neergezet, wordt door Ginette Neveu nog intenser gemaakt. Het laatste deel is één groot feest. In 1949 speelde Ginette Neveu het Vioolconcert van Johannes Brahms tijdens het Holland Festival. Het Residentieorkest stond toen onder leiding van Ernest Ansermet.

Josef Suk
Stukken voor viool en piano (4), op.17, "Ctyri kusy" – compleet
Ginette Neveu [viool] & Jean Neveu [piano]
Warner Classics / 0190295490485
Opnamejaar: 1946

Nadat Jean en Ginette Neveu waren omgekomen bij een vliegtuigramp, ging er een schok door de muziekwereld. Frankrijk was in rouw om broer en zus Neveu. “De grootste vrouwelijke violist, en ik zou zelfs zo ver willen gaan: één van de grootste interpreten van onze tijd", vond Eugene Ormandy. Voor cellist Pablo Casals was haar spel “één van de grootste openbaringen, zowel instrumentaal als muzikaal. Naast de indruk van perfectie, balans en artistieke smaakt, voegde ze in haar interpretatie vuur en overgave toe, wat haar spel met rijkdom vulde.” Ginette Neveu trad regelmatig op met haar broer pianist Jean Neveu. Hij was minder extravert dan zij, maar hij was in zijn spel zeker tegen haar krachtige spel opgewassen.

Jean Sibelius
Concert voor viool en orkest, op.47 in d kl.t. - deel I, "Allegro moderato"
Ginette Neveu [viool]
Philharmonia Orchestra o.l.v. Walter Süsskind
Warner Classics / 0190295490485
Opnamejaar: 1945

In 1945 nam Ginette Neveu het Vioolconcert van Jean Sibelius. Het is een legendarische opname geworden. De opname duurde tot laat in de avond. Er wordt wel gezegd dat haar kin en nek bijna bloedden door de kracht en druk tijdens het spelen. Daar is in de opname niets van te horen. Het eerste deel begint heel geheimzinnig, waarna de krachtige Neveu weer te horen is. Sibelius vond het zelf ook een prachtige opname. Hij zei over de uitvoering met Neveu: “Ik ben intens dankbaar als ik denk aan de inspirerende en uiterst gevoelige uitvoering van mijn Vioolconcert.”

Ernest Chausson
Poème, op.25 (versie voor viool en orkest)
Ginette Neveu [viool]
Philharmonia Orchestra o.l.v. Issai Dobrowen
Warner Classics / 0190295490485
Opnamejaar: 1946

De Tweede Wereldoorlog zorgde ervoor dat Neveu minder concerten gaf. Ze weigerde te spelen in Duitsland – hoewel ze vaak gevraagd werd daar voor een serieus geldbedrag te spelen. In 1941 speelde zij het Vioolconcert van Beethoven in bezet Parijs. Een werk dat Neveu graag speelde was Poème van Ernest Chausson. Neveu speelt mooie lange lijnen, die niet lijken op te houden. In de opname zijn duidelijk haar portamenti te horen. De hedendaagse violisten willen vaak zo schoon mogelijk van de ene naar de andere noot komen. Maar je hoort Ginette Neveu van noot naar noot glijden.