Oleg Kagan: Sovjet violist met grootse plannen

Pjotr Iljitsj Tsjaikovski
Serenade voor viool en orkest, op.26 in bes kl.t., "Sérénade mélancolique"
Oleg Kagan [viool] & Vassily Lobanov [piano]
Ondine / ODE 733-2
Opnamejaar: 1989

Oleg Kagan werd geboren in het uiterste oosten van de Sovjet Unie. Hij groeide op in een muzikaal gezin. Zijn vader was een gepassioneerd amateurmusicus, die zelf graag violist zou zijn geworden. De familie Kagan verhuisde na de oorlog naar Riga in Letland. Daar kreeg Oleg zijn eerste vioollessen en al snel ging hij naar het conservatorium. Hij kreeg les van Boris Kuznetsov. Toen Kuznetsov naar het conservatorium van Moskou ging om daar les te geven, ging Kagan met hem mee. Kuznetsov nam Kagan in huis, zodat hij hem altijd kon helpen en stimuleren. Dat legde bij Kagan de basis voor zijn ijzeren discipline en technische perfectie.

Kagan speelde regelmatig met pianist en componist Vasily Lobanov. Toen Oleg Kagan in 1990 stierf, droeg Lobanov één van zijn composities op aan de violist.

Oleg Kagan was korte tijd getrouwd met pianist Elisabeth Leonskaja. Na de scheiding trouwde Kagan met cellist Natalia Gutman. De twee bleven tot de dood van Kagan bij elkaar. Zij traden vaak op. Soms als duo, soms met pianist Richter erbij in een pianotrio of met altviolist Yuri Bashmet als strijktrio. Gutman en Kagan hielden erg van kamermuziek en samen richtten zij in 1990 het Musikfest Kreuth Festival op in Zuid-Duitsland. Kagan kon helaas maar één editie meemaken. Maar het festival bestaat nog steeds. In de loop der jaren traden er allerlei grote musici op, zoals Mischa Maisky, Brigitte Fassbaender, Martha Argerich, Jörg Widmann en Maxim Vengerov.

Naast kamermuziek, traden Kagan en Gutman ook op als solist. In 1981 waren Gutman en Kagan samen de solisten bij het USSR Staats Academie Symfonieorkest. Daar voerden zij het Dubbelconcert van Johannes Brahms uit. Dirigent: Evgeni Svetlanov. De twee zijn fantastisch op elkaar zijn ingespeeld. Ze geven elkaar de ruimte in het solospel en soms lijkt het of de twee instrumenten één worden.

Ludwig van Beethoven
Sonate voor viool en piano nr.4, op.23 in a kl.t. - deel II, "Andante scherzoso, più allegretto" + deel III, "Allegro molto"
Oleg Kagan [viool] & Sviatoslav Richter [piano]
Warner Classics / 2435742935
Opnamejaar: 1976

Oleg Kagan kwam via zijn leraar David Oistrach in contact met pianist Sviatoslav Richter. Samen gaven zij veel concerten, binnen- en buiten de Sovjetunie. In de jaren ’70 en ’80 gaven zij een serie concerten waarin de sonates van Mozart centraal stonden. De twee zetten zich ook in voor muziek van moderne Sovjet-componisten, zoals Sofia Goebajdoelina en Alfred Schnittke. Schnittke componeerde na de dood van Oleg Kagan zelfs een Madrigaal voor viool-solo ter nagedachtenis aan Oleg Kagan. Ook stonden de sonates van Ludwig van Beethoven vaak op het programma bij Kagan en Richter.