Samuel Coleridge-Taylor

Op een dag zag een vioolleraar in Londen een jongen knikkeren op straat. Op het eerste gezicht geen ongewoon beeld - behalve dat hij een kleine viool stevig tegen zich aan hield. De man vroeg de zevenjarige jongen binnen en bood hem vioolles aan. "Muziek leek in hem geboren", zei hij over het talent van zijn leerling. Maar hij leerde hem niet alleen viool spelen; hij moedigde het kind ook aan om te componeren. Zo plantte hij het zaadje voor de toekomstige componist: Samuel Coleridge-Taylor.

Hoe werd Samuel Coleridge-Taylor componist?

Als je voor een dubbeltje werd geboren, dan bleef je dat doorgaans ook. Zo verliep het leven vaak in de klassenmaatschappij van het Victoriaanse Engeland. Toen Samuel Coleridge-Taylor in de arme stad Croydon (ten zuiden van Londen) werd geboren, kon hij dan ook niets vermoeden van zijn succesvolle toekomst. Zijn moeder, Alice Hare Martin, was niet gehuwd; de vader van Coleridge-Taylor had Engeland verlaten zonder te weten dat zij zwanger was. De man, Daniel Peter Hughes Taylor, stamde af van tot slaaf gemaakten en reisde vanuit Sierra Leone naar Engeland om daar geneeskunde te studeren. Door racisme kon hij echter niet aan werk komen, waardoor hij noodgedwongen terugkeerde naar West-Afrika. Of hij ooit geweten heeft dat hij een zoon had, is niet bekend. Hare Martin vernoemde haar zoon naar zijn vader, maar ook naar de dichter Samuel Taylor Coleridge - een voorbode van zijn kunstzinnige toekomst.

Coleridge-Taylor groeide op met zijn moeder, opa, ooms en tantes in één huis. Zijn opa was niet alleen hoefsmid, maar speelde ook viool, wat hij graag aan de kleine Samuel leerde. Het was ongebruikelijk voor de arbeidersklasse om muziekles te nemen, maar omdat Coleridge-Taylor al snel zo veel talent bleek te hebben, legde de familie al het geld bij elkaar om hem een muziekopleiding te geven. Toen hij vijftien jaar was, kreeg hij een beurs om aan de Royal College of Music te studeren - hoewel zijn opa moest praten als Brugman om zijn kleinzoon van een plek te verzekeren; het instituut wilde de jongen aanvankelijk niet aannemen vanwege zijn huidskleur, omdat ze dat schadelijk vonden voor het imago van de school. Gelukkig won Coleridge-Taylors talent het van dit racisme en werd hij toegelaten.

Hoewel hij viool studeerde, bleef het componeren lonken. Zo begon Coleridge-Taylor aan hetzelfde instituut met zijn compositiestudie bij Charles Villiers Stanford. Hij zou een van diens beste studenten zijn geweest. Kort na zijn afstuderen werd Coleridge-Taylor professor aan de Crystal Palace School of Music en dirigent van het orkest van het Croydon Conservatorium. Ook zijn composities begonnen de aandacht te trekken. Toen zijn muziek werd uitgevoerd naast die van Sir Arthur Sullivan, merkte deze gerenommeerde componist en muziekrecensent Coleridge-Taylor op. En componist Edward Elgar tipte zijn jonge collega aan het Three Choirs Festival. Daar ging Coleridge-Taylors Ballade in a mineur voor orkest vervolgens met succes in première.

Wat was de stijl van Samuel Coleridge-Taylor?

Omdat Coleridge-Taylor volledig afgezonderd van zijn vader opgroeide, en daarmee van zijn Afrikaanse wortels, werd de zoektocht naar zijn afkomst werd steeds belangrijker voor de componist - zodanig zelfs, dat het een rode draad werd in zijn muziek. Hij begon de muziek van de zwarte gemeenschap steeds meer te ontdekken. Met name tijdens zijn tournees in Amerika leerde hij de zogeheten spirituals steeds beter kennen. Toen Coleridge-Taylor in 1899 voor het eerst de Fisk Jubilee Singers (een Afro-Amerikaans a capella-ensemble) hoorde zingen, raakte hij geïnteresseerd in Afro-Amerikaanse volksmuziek. Dit verwerkte hij steeds meer in zijn eigen stukken.

Beluister Swing Low Sweet Chariot door de Fisk Jubilee Singers (1909)

Met deze Afro-Amerikaanse invloeden verbreedde Coleridge-Taylor niet alleen zijn eigen, toegankelijke, melodieuze en kleurrijke stijl, maar ook klassieke muziek zelf. Het maakte hem geliefd, in het bijzonder bij de Afro-Amerikaanse gemeenschap. Zo werd in Amerika de Coleridge-Taylor Society opgericht ter uitvoering en promotie van zijn muziek. Er werden zelfs openbare scholen naar hem vernoemd. Op uitnodiging van de Society kwam Coleridge-Taylor in 1904, 1906 en 1910 naar Amerika om te toeren. Toen kreeg hij ook een ontmoeting met president Theodore Roosevelt - een unieke gebeurtenis voor een persoon van kleur. In Engeland werd hij de beroemdste persoon van Afro-Amerikaanse afkomst van dat moment.

Zo klinkt de ouverture van The Song of Hiawatha van Samuel Coleridge-Taylor

Waarom componeerde Samuel Coleridge-Taylor The Song of Hiawatha?

Maar er was nog een belangrijke inspiratiebron, een die het leven van Coleridge-Taylor zou veranderen. Al lang was hij gefascineerd door het epische gedicht The Song of Hiawatha van de Amerikaanse dichter Henry Wadsworth Longfellow (1807-1882). Het gaat over een Native American-legende over Hiawatha uit de Ojibwe-stam, die verliefd wordt op Minnehaha uit de Dakota-stam. Hiawatha keert terug naar huis met haar als bruid, maar zij sterft tijdens een strenge winter. Nadat christenen naar de Ojibwe zijn gekomen en deze stam het nieuwe geloof accepteert, vertelt Hiawatha dat ze naar die nieuwe wijsheid moeten blijven luisteren. Daarna vertrekt hij in zijn kano en keert hij nooit meer terug.

In 1898 componeerde Coleridge-Taylor een cantate getiteld Hiawatha's Wedding Feast. Dit was zo'n succes, dat hij al vóór de première de opdracht kreeg om een vervolg te componeren. De première was een enorm succes. Sir Arthur Sullivan schreef in zijn dagboek dat hij onder de indruk was van de genialiteit van Coleridge-Taylor en zijn originele, kleurrijke stijl. Componist Hubert Parry noemde de première "een van de meest opmerkelijke momenten in de moderne geschiedenis van Engelse muziek." Het betekende een gigantische doorbraak voor Coleridge-Taylor. Uiteindelijk componeerde hij een cyclus van drie cantates onder de vlag The Song of Hiawatha.

Met wie trouwde Samuel Coleridge-Taylor?

The Song of Hiawatha werd zelfs nog belangrijker voor Coleridge-Taylor. Hij noemde zijn zoon, die in 1900 werd geboren, Hiawatha. Het jaar daarvoor was hij getrouwd met Jessie Walmisley, die hij tijdens zijn studie aan de Royal College of Music had ontmoet. Haar ouders waren eerst tegen het huwelijk, omdat Coleridge-Taylor een raciaal gemixte afkomst had en zij zelf van Engelse afkomst waren, maar uiteindelijk bonden ze in en waren ze aanwezig bij de plechtigheid. Het jonge echtpaar kreeg ook nog een dochter, Gwendolyn Avril. Coleridge-Taylor gaf zijn muzikale gave door: Gwendolyn Avril werd componist en dirigent en Hiawatha zou later de muziek van zijn vader arrangeren.

Hoe zette Samuel Coleridge-Taylor zich in voor de zwarte gemeenschap?

Nu Coleridge-Taylor zijn naam stevig op de kaart had gezet, kon hij ook invloed uitoefenen voor de zwarte gemeenschap. Zo was hij aanwezig bij de allereerste Pan-African Conference, die in 1900 in Londen werd gehouden. Daarbij werd besproken hoe de zwarte gemeenschap meer rechten en een gelijkwaardige plaats in de samenleving kon krijgen. Het gedachtegoed was dat alle mensen van Afrikaanse komaf wereldwijd samen zouden moeten optrekken in die strijd. Coleridge-Taylor was voor de Pan-African Movement het bewijs van succes. Gedurende zijn leven ontmoete Coleridge-Taylor regelmatig kunstenaars met een Afrikaanse of Afro-Amerikaanse achtergrond. Dit zorgde er ook voor dat hij zich begon uit te spreken voor deze gemeenschap. Zo benoemde hij in de Croydon Guardian "een schrikbarende hoeveelheid onwetendheid onder de Engelse bevolking over de negro en zijn daden".

Hoe stierf Samuel Coleridge-Taylor?

Hoewel Coleridge-Taylor veel succes had met zijn Song of Hiawatha, profiteerde hij daar financieel niet van. Hij had de rechten namelijk al in een vroeg stadium verkocht, en ook nog eens voor een schamel bedrag. Daarom moest hij naast het toch al vele componeren ook veel extra werken: hij dirigeerde, gaf les en jureerde op muziekfestivals. Alleen zo kon hij zijn vrouw en twee kinderen onderhouden. Had hij de rechten niet verkocht, dan was zijn bestaan een stuk comfortabeler geweest.

Het maakte hem steeds meer oververmoeid en overwerkt, tot hij op 1 september 1912 in elkaar zakte op West Croydon Station. Hij stierf die dag aan een longontsteking, nog maar 37 jaar oud. Zijn dood bracht een schok teweeg in het wereldwijde muziekleven. Zijn vrouw kreeg een pensioen van 100 pond per jaar van de overheid, een teken van de impact die haar man had achtergelaten. Omdat overwerk waarschijnlijk tot de dood van Coleridge-Taylor had geleid, werd het systeem van royalty's voor componisten aangepast, zodat anderen niet meer in zijn situatie terecht konden komen. Ondanks zijn succes raakte de muziek van Coleridge-Taylor op een gegeven moment in de vergetelheid. Pas de afgelopen jaren wordt zijn muziek steeds meer erkend en weer gespeeld.

Bekijk Dance uit de suite Othello van Samuel Coleridge-Taylor